Kua Kotou Iloʼi Koa?
Neʼe feafeaʼi te faifolau vaka ʼa te hahaʼi ʼo te temi muʼa?
ʼI TE temi ʼo Paulo, neʼe mole ʼi ai he ʼu vaka neʼe natou fetuku ʼateaina pe te hahaʼi. Kapau neʼe fia folau vaka he tahi, neʼe tonu ke ina fakalavelave ki te hahaʼi pe ʼe ʼi ai he vaka fetuku koloa ʼe tonu ke alu ki te koga meʼa ʼae ʼe fia alu ki ai. Pea ʼe natou tali ʼape ke heheka te hahaʼi ki te vaka ʼaia. (Gaue 21:2, 3) Logo la ʼe mole alu te vaka ki te koga meʼa ʼae ʼe fia alu ki ai kae ʼe feala pe tana hifo ʼi te taulaga vaka pea ʼe ina toʼo he tahi vaka ʼe alu ki te koga meʼa ʼae ʼe alu ki ai.—Gaue 27:1-6.
Neʼe ʼi ai te ʼu temi ʼi te taʼu ʼe fealuʼaki ai te ʼu vaka kae neʼe mole he hola ia ʼo ʼanatou fealuʼaki. ʼE feala ke tauhala te ʼu vaka he ʼe tuʼania e te kau vaka ʼuhi ko te tuʼu kovi ʼo te lagi peʼe natou matataku leva naʼa hoko he ʼu tuʼutamaki. Ohage la, ka natou logoʼi he kolopo ʼi te vaka peʼe natou sio leva ki he vaka ʼe mahaʼia ʼi te mataʼone. ʼE leleiʼia e te kau vaka te agi lelei ʼo te matagi. ʼE natou fakafuafua te agi ʼa te matagi pea natou mavae leva ʼi te taulaga vaka. Kapau ko he tahi ʼe folau, ʼe tonu ke fakaovi mai ki te taulaga vaka pea mo ʼana pasikete pea mo fakalogo ai ki te hola mavae ʼo te vaka.
Neʼe ui fenei e te tagata faihisitolia ko Lionel Casson: “Ko te puleʼaga Loma neʼe ina fakafealagia ki te hahaʼi ke natou maʼu faigafua he vaka ke ʼave ai natou. Koia la ʼae, neʼe mole he ʼuhiga ʼo hanatou kumi he vaka. Ko te taulaga vaka neʼe tuʼu ʼi te Vai Tafe ʼo Tibre. ʼI te kolo ʼo Ostie ʼae neʼe tuʼu ovi ki te taulaga, neʼe tuʼu ai he ʼu pilo. Ko te ʼu pilo ʼaia, ʼe ʼa natou ʼae ʼe maʼu ʼonatou vaka: ko te kolo ʼo Narbonne (Falani), kolo ʼo Carthage (Tunisie), neʼe natou takitahi te pilo. Koia ʼae neʼe fia folau neʼe tonu pe ke ina kumi ʼi te pilo te kolo ʼae ʼe fia alu ki ai.”
Ko te faifolau vaka, neʼe ina fakafealagia ki te hahaʼi ke maʼu honatou temi kae neʼe toe feala pe ke natou tuʼutamakiʼia. Neʼe tau ia Paulo mo te ʼu fihifihia feia ʼi ʼana faifolau fakamisionea.—2 Ko. 11:25.