Provébiu 14:1-35
14 Piꞌõ iꞌrãi waihuꞌu wẽ hã tinhorõwa ꞌmadâꞌâ wẽ ꞌwa na te za ꞌre hâimana. Tane nherẽ, isimizaꞌreseꞌõ sihawim na tinhibꞌrata na tinhorõwa ꞌremhã romhâimanazé iwẽ te za te te ꞌre aꞌuprosi pese.
2 Niꞌwa sena na ꞌre ihâimana mono hã te za Uburé Danhibꞌapito te te ꞌre wazé pese. Tane nherẽ, hâimana nhipese na bâdâdi aimawi na ꞌre imorĩ hã te Uburé Danhibꞌapito te te ꞌre wazé mono ãna ꞌre hâimana.
3 Simizaꞌrese ãna ꞌrâwi ꞌre isiꞌmadâꞌâ ze zaꞌra mono norĩ hã te timreme zarina robzépada hã te te sitẽme ꞌre ãwisi zaꞌra. Tane nherẽ, isimizaꞌrese wẽ norĩ hã te ꞌrâwi timreme na siꞌwawi ꞌre simapa zaꞌra.
4 Powawẽ tiꞌai hâipoꞌoꞌwa da, dama hâimana õ wamhã, amnho hã dama watobro õ di za. Tane nherẽ, powawẽ isiptede dama ihâimana zarina amnho tehârizé hã saꞌẽtẽ di za.
5 Sena na dama dawasuꞌu hã dazadawa nhipese na hãi õ di. Tane nherẽ, senaiꞌõ na dama dawasuꞌu hã te dazadawa nhipese na hã da te ꞌre nhipti ahâ zaꞌra.
6 Uburé marĩ na daꞌãma ꞌre iwaꞌẽ zaꞌra mono tiꞌrãi waihuꞌu wẽ zô ꞌre isiꞌwapé zaꞌra mono norĩ hã, niha hã tiꞌrãi waihuꞌu wẽ na tihâimanazé te te ꞌre isõpẽtẽ zaꞌra mono da hã, mare di. Tane nherẽ, simizaꞌrese wẽ na ꞌre ihâimana zaꞌra mono norĩ ma hã wapure di, te te ꞌre iwaihuꞌu zaꞌra mono da hã.
7 Tahawa, maꞌãpé simizaꞌrese ãna ꞌre ihâimana zaꞌra mono norĩ nhiti romhâ na ꞌre aihâimana zaꞌra waꞌaba mono. E marĩ wa. Ta norĩ nhimirowasuꞌu na hã rowaihu iwẽ hã za ãma ꞌre sõpẽtẽ zaꞌra waꞌaba mono õ wa.
8 Simizaꞌrese na ꞌre ihâimana mono ma si tãma waihuꞌu pese di, tiꞌrãi waihuꞌu wẽ zarina, iꞌuwaibaba na si, za ꞌre imorĩ da hã. Tane nherẽ, simizaꞌrese ãna ꞌre ihâimana mono hã te za ꞌrãi waihuꞌuꞌõ zarina ꞌre sisimini.
9 Simizaꞌrese ãna ꞌre ihâimana zaꞌra mono norĩ, tiwasédé te te ꞌre ꞌmanharĩ zaꞌra mono wamhã, ꞌre isiwẽꞌõ zaꞌra mono da hã mare di, tarére tãma zaꞌra hã. Tane nherẽ, iwẽ norĩ si te za tô tiwasété pari zéb zô hã sima ꞌre sõpré uꞌâsi.
10 Dapẽꞌẽ ꞌre marĩ zépata pire hã dasiꞌrep si dama waihuꞌu pese di. Tane duré date robze hã niꞌwai ma, da te ipoꞌo da hã waihuꞌu õ di.
11 Iwasété norĩ nhorõwa hã te za ꞌre siprub zaꞌra. Tane nherẽ, romhâ ꞌmanharĩ na iwẽ norĩ nhibꞌri si te za hâiwim haré ꞌre simasab uꞌâsi.
12 Bâdâdi iꞌuwaibaba na iharé newa ãma ꞌre danomro mono zahã, te za dadâꞌâzéb u hã te te ꞌre daꞌaꞌãwisi.
13 Niꞌwai pẽꞌẽ ꞌre robzeiꞌõ tãma ꞌre hâimana mono nherẽ, ꞌre isihâ mono na si, ãté te za taré te te ꞌre suwa. Duré niꞌwa toi uꞌâsi ꞌre ihâimana mono zé tiwi siꞌutõrĩ wamhã, ãté te za robzeiꞌõ hã itẽme ꞌre simasisi, isõwaꞌreꞌre tãma ihâimana da hã.
14 Iwẽ hawi ꞌre isipizari zaꞌra mono norĩ hã tiwasété ꞌmanharĩ na te te ꞌre iꞌupa zaꞌra mono zéb zarina, te za romnhiꞌesezé hã te te sima ꞌre sani zaꞌra. Tane nherẽ, wẽ na ꞌre ihâimana zaꞌra mono norĩ hã te za ro iwẽ hã te te sima ꞌre sani zaꞌra.
15 Simirosaꞌrata waihuꞌu prã na ꞌre ihâimana zaꞌra mono norĩ hã te za uburé marĩ na te te ꞌre dazaze suꞌu zaꞌra. Tanei õ di, isimizaꞌrese norĩ hã. Te sisõwamhã te te ꞌre robꞌmadâꞌâ wẽ zaꞌra.
16 Iꞌrãi waihuꞌu wẽ norĩ hã te za ropire tãma ꞌre hâimana zaꞌra mono tõ da, ꞌre siꞌmadâꞌâ pese zaꞌra. Tanei õ di, isimizaꞌreseꞌõ norĩ hã. Te rosaꞌrata ãna siꞌabaꞌré na marĩ hã te te ꞌre ꞌmanharĩ zaꞌra.
17 Niꞌwa iꞌrãi waꞌro su hã te tô marĩ iwẽꞌõ hã te te ꞌre abꞌmanharĩ, isimizaꞌreseꞌõ zarina. Tane nherẽ, te ꞌrã nhimizaꞌrese na ꞌre ihâimana zaꞌra mono norĩ hã atãma na ꞌre hâimana zaꞌra.
18 Simizaꞌrese ãna ꞌre ihâimana zaꞌra mono norĩ hã te tô tinhimizaꞌreseꞌõ zarina romnhiꞌesezé hã te te sima ꞌre sani zaꞌra. Tane nherẽ, isimizaꞌrese norĩ hã te za iꞌrãi waihuꞌu wẽ zarina iwẽ si te te sitẽme ꞌre sani zaꞌra.
19 Iwasété norĩ hã te za wẽ na ꞌre ihâimana zaꞌra mono norĩ nhoꞌremhã tãma ꞌre siwẽꞌẽ zaꞌra, wapu na ꞌre isiꞌmadâꞌâ zaꞌra mono zarina tãma hã, tipawaptobzé te te tiwi ꞌre waptẽrẽ zaꞌra mono da hã.
20 Isimarĩꞌõ waptoma ꞌre idahâimana zaꞌra mono norĩ ma hã tãma wẽꞌõ zaꞌra di. Tane nherẽ, isimarĩ pese norĩ si te siwaihuꞌu ahâ na ꞌre hâimana zaꞌra.
21 Niꞌwa tisiré hã te te ꞌre aꞌruiwapari mono wamhã, te za tiwasédé hã te te ãma ꞌre abꞌmanharĩ. Tane nherẽ, niꞌwa hã isimarĩꞌõ norĩ ma, te te ꞌre ꞌmanharĩ wẽ mono wamhã, te za tô, toi uꞌâsi na ꞌre hâimana.
22 E iꞌuwaibaba õ di bété, marĩ iwasété na si da te ꞌre irosaꞌrata zaꞌra mono zarina, ꞌre idasisimini zaꞌra mono zé hã. Tô iꞌuwaibaba. Tane nherẽ, marĩ iwẽ na si te te sima ꞌre irowaꞌõtõ zaꞌra mono norĩ hã te za da te ꞌre isawi zaꞌra mono zé hã, duré dasina da te ꞌre iꞌumnhasi zaꞌra mono zé hã te te sina ꞌre uwaimrami zaꞌra.
23 Niꞌwa hã simiꞌẽ na te te ꞌre romhuri pese mono wamhã, te za tihâimanazéb da hã te te sima ꞌre azani. Tane nherẽ, niꞌwam norĩ robzanhamri ma si ꞌre hâimana zaꞌra mono wamhã, te za marĩ zô tiwi ꞌre irowaptâꞌâ zaꞌra mono zé hã te te sisô ꞌre sani zaꞌra.
24 Iꞌrãi waihuꞌu wẽ norĩ hã te za tinhimarĩ hã te te sima ꞌre sani zaꞌra. Tane nherẽ, isimizaꞌreseꞌõ norĩ hã te za tinhimizaꞌrese õ zarina niha na romhâimanazé hã te te sima ꞌre sani zaꞌra.
25 Niꞌwa hã sena na te te dama ꞌre daꞌawasuꞌu mono wamhã, te za dahâimanazém na te te ãma ꞌre daꞌanhoꞌreptu. Tane nherẽ, duré niꞌwa, senai õ na te te dama ꞌre idaꞌawasuꞌu mono ꞌwa hã te za te te ꞌre daꞌahâiba zaꞌré, tizadawa nhipese na hã.
26 Niꞌwa hã Uburé Danhibꞌapito te te ꞌre wazé mono wamhã, te za isiptete uparizé hã tãma ꞌre hâimana, duré iꞌra norĩ ꞌwawi dasimapazéb zama.
27 Uburé Danhibꞌapito da te ꞌre iwazéb zaꞌra mono zé hã rowẽ na ꞌre idahâimana zaꞌra mono zém naꞌrata da hã te dama ꞌre hâimana. Te duré ꞌre dadâꞌâ zaꞌra mono da, ꞌre idasisitob zaꞌra mono hawimhã te te ꞌre daꞌazani.
28 Danhibꞌapito hã daꞌahâ uptabi ma, isiꞌiꞌrãnhoꞌõmo na ꞌre hâimana mono wamhã, taha si te saꞌẽtẽ na hã dama ꞌre hâimana. Tahawa, marĩ dai õ di, daꞌumro ma nherẽ, ꞌre idasiꞌiꞌrãnhoꞌõmo zaꞌra mono hã.
29 Niꞌwa simirosaꞌrata ré ꞌre ihâimana mono hã, ꞌrãi waihuꞌu wẽ ré ꞌre ihâimana mono zé, te wasuꞌu. Tane nherẽ, iꞌrãi waꞌro suꞌu norĩ hã, te simizaꞌrese ãna ꞌre ihâimana zaꞌra mono zém na hã ꞌre sihâiꞌré zaꞌra.
30 Dapẽꞌẽ ꞌre rowẽzé hã te za dahâiba nhiptetezé hã te te dama ꞌre sõmri. Tane nherẽ, marĩ zô, da te dasima ꞌre irobꞌruiwapari zaꞌra mono zé hã aiwa dahi na dazépuꞌu pire te te ꞌre idahi ware zaꞌra mono ne hã.
31 Niꞌwa isimarĩꞌõ norĩ ãma te te ꞌre iroꞌwaꞌrutu mono hã, Tipotoꞌwai ãma te te ꞌre iwasété mono zé, te wasuꞌu. Tane nherẽ, isimarĩꞌõ norĩ ma, te te ꞌre iꞌmanharĩ wẽ zaꞌra mono hã, ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono hã te te ꞌre iwazéb zaꞌra mono zé, te wasuꞌu.
32 Ropire hã iwasété norĩ zô ꞌre pusi mono wamhã, te za te te ꞌre uprosi. Tane nherẽ, sena na ꞌre ihâimana zaꞌra mono norĩ, tãma romnhimimnhasi na ꞌre hâimana zaꞌra mono nherẽ, te iꞌuwaibaba na si ꞌre ihâimana zaꞌra mono zéb zarina isimapazé hã tãma ꞌre hâimana zaꞌra.
33 Isimirowaihuꞌuzé iwẽ norĩ pẽꞌẽ ꞌremhã te rowaihu iwẽ hã tãma ꞌre hâimana zaꞌra. Tane nherẽ, simizaꞌrese ãna ꞌre ihâimana zaꞌra mono norĩ ma hã ãne hã tãma saꞌrese zaꞌra õ di.
34 Sena na ꞌre idahâimana zaꞌra mono zé hã te za dama daꞌmadâꞌâ zaꞌẽtẽ zé hã te te ꞌre abꞌmanharĩ. Tane nherẽ, ꞌre idasiwasété zaꞌra mono zé hã te za dama rowazébzé hã te te dama ꞌre azani.
35 Apito ma romhuriꞌwa norĩ hã te za tinhimiromhuri na te te ãma tãma ꞌre rowẽ zani zaꞌra. Tane nherẽ, siséb ãna te te ꞌre iromhuri zaꞌra mono norĩ hã te za isimihâzé hã te te sisada ꞌre sani zaꞌra.
