Ajawule pa ndandanda

Ajawule pa ndandanda wa yindu

Malowolo gapwatikagaposoni kupeleka yinyama

Ana Akumanyilila?

Ana Akumanyilila?

Ligongo chichi Aisalaeli ŵakala ŵapelekaga malowolo?

MUNDAŴI ja m’Baibulo, malowolo ŵapelekaga kwa achinangolo ŵa jwamkongwe pa ndaŵi jele wosopeŵa akamulene ya ulombelawo. Malowologa gapwatikaga kupeleka yindu yapenani mnope, yilango, kapena mbiya. Ndaŵi sine gapelechedwaga pawukamwile masengo ganegakwe mpela mwayaŵelele ni Yakobo. Jwalakwe jwajitichisye kukamula masengo kwa akwegwe ŵakwe kwa yaka 7 ni chakulinga chakuti amjigale Lakele kuŵa ŵamkwakwe. (Gen. 29:17, 18, 20) Ligongo chichi ŵandu ŵapelekaga malowolo?

Mundu jwine jwakumanyilila ya Baibulo (Carol Meyers) jwatite, “Malowolo gaŵaga mpela chindu chakutamika mtima pasi liŵasalyo, ligongo lyakutyoka kwa mwanache jwawo juŵakamuchisyaga masengo ga kumigunda.” Malowologa gakamuchisyagasoni kuti ŵakuchilume ni ŵakuchikongwe akamulaneje mnope. Yeleyi yakamuchisyaga kuti maŵasaga gakamusyaneje pandaŵi jasimene ni yakusawusya. Kupwatika pelepa malowolo gaŵaga umboni wakuti jwamkongwejo atyosile myala mwa babagwe soni kuti chasamalilidweje ni ŵamkwakwe.

Kupeleka malowolo nganikugopolelaga kuti jwamkongwejo ali mpela chindu champaka chisumisidwe kapena kusumidwa. Buku jine (Ancient Israel—Its Life and Institutions) jatite, “Kupeleka mbiyaku, kapena yindu yine yakulandana ni yeleyi, kwa achinangolo ŵa jwamkongwe mu ndaŵi ja Aisalaeli kwawonekaga mpela kuti liŵasalyo lisumidwe. Nambo kusyesyene malowolo gaŵaga mpela chindu chakwatamika mtima pasi achinangolo ŵa jwamkongwe ngaŵaga mpela mtengo wa mwanachejo.”

Masiku agano, m’yilambo yine ŵandu akupitilisyape kukuya mwambo welewu wakupeleka malowolo. Achinangolo ŵa Chiklistu pasachile kupochela malowolo, akusakunda kuti ‘kulitimalika kwawo kuwonecheje pameso pa ŵandu wosope.’ Jemanjaji akusatenda yeleyi mwangalamula mtengo wakwela mnope. (Afil. 4:5; 1 Akoli. 10:32, 33) Pakutenda yeleyi, jemanjaji akusalosya kuti nganaŵa “ŵakunonyela mbiya,” kapena ŵadyela. (2 Tim. 3:2) Kupwatika pelepa, naga achinangolo ŵa Chiklistu ngakuchaja mbiya syejinji sya malowolo, yikusamkamuchisya jwamlume kuti akalepela kupeleka mbiyasyo. Mpaka yimkamuchisyesoni jwamlumejo kuti akaleka utumiki wakwe wa upayiniya ni chakulinga chakuti asosejesoseje mbiya syejinji syakuti akalipile malowolo.

M’yilambo yine, kupeleka malowolo ŵakujitichisye kuŵa lilamusi. Mu yilambo mpela yeleyi, achinangolo ŵa Chiklistu akusapikanila malamusiga. Jemanjaji akusatenda yeleyi ligongo lyakuti Maloŵe ga Mlungu gakusasala kuti Aklistu akusosekwa kuti “ŵapikanileje achakulungwa ŵakulamulila.” Nambosoni kuti apikanileje malamusi gangatindana ni mfundo sya Mlungu.—Alo. 13:1; Mase. 5:29.