1. Ligongo cici ŵandu ŵane akusosekwa kwacimbicisya, soni ana mungani ajino citutagulilane cici?

KUMCIMBICISYA mundu jwine jwakwe kukusagopolela kum’wona mundujo kuŵa jwakusosekwa mnope. Mwambone, tukusayiwona kuti mundu jwine ali jwakusosekwa kumcimbicisya ligongo lyakuti atesile cinecakwe cakuŵajilwa kupocela naco ucimbicimbi kapena ali pa ukumu wapajika. M’yoyo, tukusosekwa kuliwusya kuti, Ana ŵani ŵakuŵajilwa kwacimbicisya, soni ligongo cici? Citutagulilane yeleyi mungani ajino.

2, 3. (a) Ligongo cici Yehofa ali jwakuŵajilwa kupocela ucimbicimbi? (Alole ciwulili cacili penanipa.) (b) Mwakamulana ni Ciunukuko 5:13, ana Mwanace Jwangondolo ali ŵani, soni ligongo cici ali jwakuŵajilwa kupocela ucimbicimbi?

² Lilemba lya Ciunukuko 5:13 likusati, “Jwatemi pacitengu ca ucimwene soni Mwanace Jwangondolo” akuŵajilwa kupocela ucimbicimbi. Patukuŵalanga caputala 4 ca bukuji, tukusasimana ligongo limo lyele Yehofa akusosekwela kupocela ucimbicimbi. Yakupanganyikwa yausimu yikusaŵeceta pampepe mwagumila maloŵe gakumlumba Yehofa, “jucacitama ni umi mpaka kalakala.” Yikusati, “Ali  ŵakuŵajilwa wawo Yehofa Mlungu jwetu kupocela lumbili ni ucimbicimbi soni macili, ligongo ŵapanganyisye yosope, soni ligongo lyakusaka kwawo yapali soni ŵayipanganyisye.”—Ciu. 4:9-11.

³ Yesu Klistu ali “Mwanace Jwangondolo jwa Mlungu jwakutyosya ulemwa pacilambo capasi.” (Yoh. 1:29) Baibulo jikusatusalila kuti jwalakwe ali jwapenani mnope kupunda mayimwene gosope. Jikusati, “Jwalakwe ali Mwenye jwa ŵakulamulila mpela mayimwene soni Ambuje jwa ŵakulamulila mpela acambuje. Jwalakwe jika ni jwakwete umi wangawa, jwali m’lilanguka lyangakomboleka kuliyicila. Pangali jwalijose juŵam’weni kapena jwampaka apakombole kum’wona.” (1 Tim. 6:14-16) Ana pana mwenye jwine juŵalipelece kuti awe pakutuwombola ku yakulemwa yetu? Ana wawojo ngakusapikana mumtima mpela mwagakusapikanila malayika gagakusajimba kuti, “Mwanace Jwangondolo juŵawulajidwe ali jwakuŵajilwa kupocela macili, cipanje, lunda, ucimbicimbi, lumbili ni majali”?—Ciu. 5:12.

4. Ligongo cici kumcimbicisya Yehofa soni Yesu kuli kwakusosekwa mnope?

⁴ Kumcimbicisya Yehofa soni Klistu kuli kwakusosekwa mnope. Kuti citupate umi wangamala yikwegamila pa kwacimbicisya jemanjaji. Maloŵe ga Yesu gatukusaŵalanga pa Yohane 5:22, 23 gakutukamucisya kupikanicisya cenene yeleyi. Maloŵega gakusati, “Atati ngakulamula jwalijose, nambo apelece ukumu wosope kwa Mwanace kuti wosope am’cimbicisye Mwanacejo mpela mwakusacimbicisya Atati. Jwalijose jwangakumcimbicisya Mwanacejo nikuti ngakwacimbicisya Atati ŵaŵamtumile jwalakwe.”—Aŵalanje Salimo 2:11, 12.

5. Ligongo cici tukusosekwa kwacimbicisyaga ŵandu?

⁵ Ŵandu ŵapanganyidwe “m’ciwanicisyo ca Mlungu.” (Gen. 1:27) Ni ligongo lyakwe ŵandu ŵajinji akusakombola kulosya ndamo sya Mlungu m’matala gakulekanganalekangana. Ŵandu ŵapanganyidwe m’litala lyakuti akomboleje kulosyana cinonyelo, umbone mtima soni kutendelana canasa. Ŵapagwilesoni ni cikumbumtima, cacili lunda lwalukusakamucisya kumanyilila yambone soni yakusakala, yacilungamo soni yangali cilungamo, yakuŵajilwa soni yangaŵajilwa. (Alo. 2:14, 15) Ŵandu ŵajinji akusasangalala ni yindu yayili yacasa soni yakusalala. Akusaŵasoni ŵakusacilila kutama ni ŵane mwamtendele. Cinga akusamanyilila kapena ngakusamanyilila, pakutenda yeleyi akusaŵa ali mkulosya ucimbicimbi wa Yehofa. Pa ligongo lyeleli ali ŵakuŵajilwa kupocela ucimbicimbi.—Sal. 8:5.

6, 7. Pangani jakupeleka ucimbicimbi, ana Mboni sya Yehofa sikusalekangana catuli ni ŵandu ŵajinji?

⁶ Tukusosekwa kumanyilila ŵandu ŵakusosekwa ucimbicimbi soni malile gakwapela ucimbicimbiwo. Ligongo lya ungali umlama, ŵandu ŵajinji akusalosya msimu wakusakala wa cilambo ca Satanaci. Ni ligongo lyakwe ŵandu akusayikana pakwalambila acalume kapena acakongwe ŵane m’malo mwakwamba kwacimbicisya mwakuŵajilwa. Akusiŵawona acimlongola ŵadini ni ŵandale, ŵakutenda maung’asi, soni ŵandu ŵakupikanika kuŵa ŵakusosekwa mnope. Ni ligongo lyakwe ŵanace soni acakulungwa akusiŵawona jemanjaji kuŵa yisyasyo yawo soni akusalingalinga kusyasya katende kawo ka yindu, kawale kawo soni ndamo syawo.

⁷ Aklistu ŵasyesyene akusakana msimu wa cilambo wakwacimbicisya ŵandu mwangaŵajilwa. Mwa ŵandu wosope ŵaŵatemi pacilambo capasi, Klistu ni mundu jumopejo jwali cisyasyo cambone cakuti tucikuyeje. (1 Pet. 2:21) Mlungu ngakusasangalala patukupeleka ucimbicimbi mwangaŵajilwa kwa ŵandu. Ndaŵi syosope, tukusosekwa tukumbucileje maloŵe ga m’Baibulo gakuti ‘Wosope ŵalemwisye soni ali ŵakupelembela pa lumbili lwa Mlungu.’ (Alo. 3:23) Mwakamulana ni maloŵe gelega, pangali  mundu jwalijose jwali jwakuŵajilwa kupocela ucimbicimbi wakupundanganya malile.

8, 9. (a) Ana Ŵamboni sya Yehofa akusiŵawona mwatuli ŵakulamulila ŵa boma? (b) Ana mpaka twacimbicisyeje soni kwakamucisya ŵakulamulila ŵa boma malile papi?

⁸ M’maboma ga cilambo, ŵandu ŵane akusatumicilaga pa maukumu gakulekanganalekangana. Ŵakulamulila ŵa boma akusasosekwa kutamilikasya ni kusunga malamusi soni kusamalila yakusosekwa ya ŵandu ŵawo. Yeleyi yikusaŵa yakamucisya kwa ŵandu wosope. Ni ligongo lyakwe ndumetume Paulo, ŵasalile Aklistu kuti akusosekwa kwawonaga ŵakulamulila ŵeleŵa kuŵa ‘maulamusi gamakulungwa,’ gatukusosekwa kugapikanilaga. Jwalakwe ŵasalile kuti, “M’pelece kwa wosope yakusosekwa kupocela; kwa jwakusaka msongo, mumpe msongo; . . . kwa jwakusaka ucimbicimbi, mumpe ucimbicimbi wakwe.”—Alo. 13:1, 7.

⁹ Mpela Mboni sya Yehofa, tukusatenda yiliyose yampaka tukombole kuti twacimbicisyeje ŵakulamulila mwakamulana ni mwakusasacila jemanjajo soni ndamo sya m’cilamboco. Tukusapikanila jemanjaji pakukamula masengo gawo. Nambope, Malemba gakusatuŵicila malile gakwapela jemanjaji ucimbicimbi soni kwakamucisya. Naga jemanjaji akutusalila kuti tutende yindu yakututendekasya kuti tukampikanila Mlungu, nganituŵa tukundile. Pandaŵi jeleji tukusampikanila soni kumcimbicisya Yehofa m’malo mwakupikanila ŵandu.—Aŵalanje 1 Petulo 2:13-17.

10. Ana ŵakutumicila ŵa Yehofa ŵakala ŵapelece cisyasyo catuli pangani jakamulana ni ŵakulamulila ŵa boma?

¹⁰ Ŵakutumicila ŵa Yehofa ŵakala ŵapelece cisyasyo cambone pangani jakamulana ni maboma soni ŵakulamulila. Mwambone, pandaŵi jele Boma ja Loma jasalile ŵandu kuti akalembesye m’kawundula, Yosefe ni Maliya ŵatesile yeleyi. Jemanjaji ŵatyosile ku Nasaleti ni kwawula ku Betelehemu kukulembesya atamose kuti Maliya ŵaliji ali asigele panandi kuŵeleka mwanace jwakwe jwandanda. (Luk. 2:1-5) Nambosoni, Paulo paŵamjimbaga magambo, jwalakwe ŵaliŵicile kunyuma mwaucimbicimbi soni ŵapelece ucimbicimbi wakuŵajilwa kwa Mwenye Helodi Agilipa soni kwa Fesito juŵaliji bwanamkubwa jwa Loma mu upande wa Yudeya.—Mase. 25:1-12; 26:1-3.

11, 12. (a) Ligongo cici tukusalekanganya pakupeleka ucimbicimbi kwa ŵakulamulila ŵaboma ni kwa acimlongola ŵadini? (b) Ana papali yakuyicisya yambone yapi ligongo lyakuti Jwamboni sya Yehofa ku Austria jwalosisye ucimbicimbi kwa jwandale?

¹¹ Nambope, Ŵamboni sya Yehofa akusaŵambala kupeleka ucimbicimbi wapajika kwa acimlongola ŵadini atamose kuti jemanjajo mpaka asace kuti twapeje ucimbicimbi wapajikawu. Ligongo cici? Ligongo lyakuti dini syaunami ngasikusajiganya usyesyene wakwamba Mlungu soni Maloŵe gakwe. M’yoyo, tukusacimbicisya acimlongolaŵa mpela ŵandu ŵane wosope, nambo ngatukusapa ucimbicimbi wapajika. Tukusakumbucila kuti Yesu ŵakolasile acimlongola ŵadini ŵamundaŵi jakwe kuti ŵaunami soni acimlongola ŵangalola. (Mat. 23:23, 24) Nambo mwakulekangana ni yeleyi, naga tukupeleka ucimbicimbi wakuŵajilwa kwa ŵakulamulila ŵa boma, ndaŵi sine pakusaŵa yakuyicisya yambone.

¹² Leopold Engleitner ŵaliji Mboni jamtawu mnope ku Austria. Ndaŵi jine ŵacipani ca Nazi ŵamtaŵile ni kumtumisya pasitima japamkuli ku kampu ja Buchenwald. Mundu jwine jwandale jwa ku Austria peko lina lyakwe Heinrich Gleissner ŵataŵidwesoni ni ŵacipani ca Nazi ni ŵalijisoni mu sitimamo. Pa ulendo wawo wakwawula ku kampuwo, M’bale Engleitner ŵalondesye mwaucimbicimbi yikulupi yakwe kwa Gleissner, soni ŵapikanilaga mwakusamala. Panyuma pa ngondo jaŵili japacilambo cosope, Gleissner ŵakamulicisye masengo ukumu wakwe pakwakamucisya Ŵamboni ku Austria. Kombolekasoni kuti jemanja akukumbucila yisyasyo yine yakulosya yakuyicisya  yambone yayapali ligongo lyakupeleka ucimbicimbi wakuŵajilwa kwa ŵakulamulila mwakamulana ni yajikusasala Baibulo kuti Aklistu atendeje.

13. Ana ŵani ŵatukusosekwa kwacimbicisya, soni ligongo cici?

¹³ Aklistu acimjetu, mnopemnope ŵakusalongolela pasikati petu akuŵajilwa kupocela ucimbicimbi. (Aŵalanje 1 Timoteo 5:17.) Tukusacimbicisya abale ŵakusalongolelaŵa mwangajigalila ya mtundu wawo, majiganyo gawo, kumanyika kwawo kapena kapate kawo ka mbiya. Baibulo jikusakolanga jemanjaji kuti “mituka mwa acalume,” soni akusakamula masengo gamakulungwa mnope gakusamalila yakusosecela ya ŵandu ŵa Mlungu. (Aef. 4:8) Aganicisye ya acakulungwa ŵa mumpingo, ŵakulolela mkuli, abale ŵa m’Komiti ja Nyambi soni ŵa m’Likuga Lyakulongolela. Abale ni alongo ŵa m’yaka 100 yandanda ŵacimbicisyaga mnope abale ŵaŵalongolelaga pasikati pawo, m’yoyo m’wejisoni tukusosekwa kutenda yakulandanayo. Ngatukusacimbicisya mwakupundanganya ŵandu ŵakusalongolelaŵa kapena kutenda yindu yakulosya mpela kuti tuli ni malayika. Nambo tukusacimbicisya jemanjaji ligongo lya masengo gamakulungwa gakusatenda soni kulinandiya kwawo.—Aŵalanje 2 Akolinto 1:24; Ciunukuko 19:10.

14, 15. Ana ŵakucinga ŵaciklistu ŵasyesyene akusalekangana catuli ni acimlongola ŵadini syaunami?

¹⁴ Abale ŵakusalongolela pasikati petu ali ŵakucinga ŵausimu ŵakulinandiya. Jemanjaji ngakusakunda kuti ŵane ŵawoneje mpela ŵapenani mnope. Yeleyi yili yakulekangana ni acimlongola ŵadini ŵajinji ŵamoŵa agano soni ŵa m’yaka 100 yandanda. Yesu ŵasasile ya jemanjaji kuti, “Akusanonyela malo gapenani mnope pakulya yakulya yaligulo soni kutama kusogolo m’nyumba syakulambilila. Akusanonyelasoni kuti ŵandu ŵakomasyeje m’misika.”—Mat. 23:6, 7.

¹⁵ Ŵakucinga ŵaciklistu ŵasyesyene akusapikanila mwakulinandiya maloŵe ga Yesu gakuti, “Mkasimkolanjikwaga kuti Labi, pakuŵa Mkwiganya jwenu ali jumo soni wosopemwe mli abale. Mkasimumkolangagasoni jwalijose pacilambopa kuti atati, pakuŵa Atati ŵenu ali ŵamo, Atati ŵakwinani. Mkasimkolanjikwaga kuti acimlongola, pakuŵa Mlongola jwenu ali jumo, Klistu. Nambo jwali jwamkulungwa pasikati penu aŵe jwakutumicila. Jwalijose jwakulikwesya cacimtulusya, soni jwalijose jwakulinandiya cacimkwesya.” (Mat. 23:8-12) Ni ligongo lyakwe yili yakupikanika kuti abale ni alongo m’mipingo josope ja Mboni sya Yehofa pacilambopa akusiŵacimbicisya soni kwanonyela acakulungwa ŵa mumpingo ligongo lya kulinandiya kwawo.

16. Ligongo cici tukusosekwa kulingalinga kuya yajikusasala Baibulo pangani jakupeleka ucimbicimbi?

 ¹⁶ Kusala yisyene, mpaka yijigale ndaŵi nditu kuti tukombole kwacimbicisya ŵane mwakuŵajilwa. Yeleyi yatendecelesoni Aklistu ŵandanda. (Mase. 10:22-26; 3 Yoh. 9, 10) Nambope, yili yakusosekwa mnope kuti tulinjelinjeje kuya yajikusasala Baibulo pangani jakupeleka ucimbicimbi. Patukutenda yeleyi, tucipata majali gejinji.

17. Ana pakusaŵa umbone watuli naga tukwacimbicisya ŵakulamulila?

¹⁷ Patukulosya ucimbicimbi kwa ŵakulamulila, jemanjaji akusakamucisya kuti tukole ufulu wakulalicila. Jemanjaji mpaka agawonejesoni masengo getu gakulalicila kuŵa gakusosekwa mnope. Yaka yejinji yipiteyo, Birgit juŵaliji mpayiniya ku Germany, ŵasimanikwe pandaŵi jele mwanagwe ŵawugalilaga sukulu. Ŵakwiganya ku sukuluji ŵamsalile Birgit kuti yaliji yakusangalasya mnope kola ŵanace ŵamboni pa sukulujo. Ŵasasilesoni kuti yikaliji yangasangalasya yikaŵe kuti pasukulu pawo pangali ŵanace ŵamboni. Birgit ŵasalile kuti, “Ŵanace ŵetu akusajiganyidwa kuti akuyeje ndamo syambone sya Mlungu, kupwatikapo kwacimbicisya ŵakwiganya.” Jwakwiganya jwine ŵasasile kuti, “Yikaŵe kuti ŵanace wosope ali mpela ŵenu, sukulu jikaliji mpela paladaiso.” Pali papitile yijuma yakuŵalanjika, jumo mwa ŵakwiganyawo ŵasimanikwe pamsongano waupande ku Leipzig.

18, 19. Ligongo cici kupeleka ucimbicimbi wakuŵajilwa kwa acakulungwa ŵa mumpingo jili ngani jekulungwa?

¹⁸ Yagakusasala Maloŵe ga Mlungu mpaka yitukamucisye kuti tupeleceje ucimbicimbi wakuŵajilwa kwa acakulungwa ŵa mumpingo. (Aŵalanje Ahebeli 13:7, 17.) Tukusosekwa kwayamicila jemanjaji ligongo lya masengo gakusatenda soni tulinjelinjeje kamulana ni yakusatusalila. Patukutenda yeleyi yicakamucisya jemanjajo kuti akamuleje masengo gawo mwakusangalala. Nambo yeleyi ngayikugopolela kuti tujigalileje kawale, kalisalalisye, kajiganye soni kaŵecete ka jwamkulungwa jwa mumpingo ‘jwakumanyika.’ Yikaŵe kuti tukutenda yeleyi nitukalosisye kuti tukukuya mundu. Tukaliŵalilaga kuti jwalakwesoni ali jwangali umlama. Cisyasyo cambone mnope catukusosekwa kucikuya cili ca Klistu.

¹⁹ Patukwapa acakulungwa ŵa mumpingo ucimbicimbi wakuŵajilwa, ngaŵaga kwawona mpela ŵapenani, tukusaŵa tuli mkwakamucisya jemanjajo. Tukusakamucisya kuti akagwila m’citega cakulikwesya, mwakuliwona kuŵa ŵapenani kapena ŵakulungama.

20. Ana kupeleka ucimbicimbi kwa ŵane kukusatukamucisya catuli?

²⁰ Kupeleka ucimbicimbi kwa ŵandu ŵakuŵajilwa ucimbicimbi kukusatukamucisya kuti tukaŵa ŵakulikwesya. Kukusatukamucisyasoni kuti tulinandiye ŵane pakutupa ucimbicimbi wapajika. Tukusaŵasoni tuli mkutenda yindu mwakamulana ni likuga lya Yehofa lyalikusaŵambala kupeleka ucimbicimbi wakupundanganya kwa ŵandu, cinga ŵakulupilila kapena ŵangakulupilila. Nambosoni, kukusatukamucisya kuti tukatenguka naga mundu jutwamcimbicisyaga mnope atesile yakulemweceka.

21. Ana umbone wekulungwa wakupelecela ucimbicimbi kwa ŵandu ŵakuŵajilwa ucimbicimbi uli watuli?

²¹ Umbone wine wekulungwa wakupeleka ucimbicimbi kwa ŵandu ŵakuŵajilwa ucimbicimbi uli wakuti tukusamsangalasya Mlungu. Tukusatenda yindu mwakamulana ni mwakusasacila Yehofa pakulosya kuti tuli ŵakulupicika kwa jwalakwe. Patukutenda yeleyi tukusamkamucisya jwalakwe kumjanga jwalijose jwakumnyosya. (Miy. 27:11) M’cilamboci mugumbele ŵandu ŵangakusamanyilila kupeleka ucimbicimbi mwakuŵajilwa. Nambo m’weji tuli ŵakusangalala mnope ligongo lyakuti tukusamanyilila mwampaka tupelecele ucimbicimbi mwakamulana ni mwakusasacila Yehofa.