He Loved People
Ba T’uf e Girdi’ Rok
“Ba fel’ u wun’ug e girdi’.”—PROV. 8:31.
RAYOG NI NGAM WELIY?
Mang e be micheg nrib t’uf e girdi’ rok Jesus?
Uw rogon ni be ayuwegdad e pi maang’ang ni i ngongliy Jesus ni nge pagan’dad nga rarogon e par rodad u lan e bin nib beech e fayleng?
Mang boch e maang’ang ni ga baadag ni ngam guy nra ngongliy Jesus boch nga m’on?
1, 2. Mang e be micheg nrib t’uf e girdi’ rok Jesus?
KE M’UG e gonop rok Jehovah u daken Jesus ni bin nganni i Fak, ya immoy u tooben e Chitamangin ni ir “be’ nib salap i maruweliy ban’en.” Rayog ni ngad lemnaged gelngin e felfelan’ ni tay ko ngiyal’ ni fek e Chitamangin “lan e lang” nge tay nga tagil’, me “sunumiy e yungi n’en ntaan e fayleng.” Mu fithik’ urngin ban’en ni sunmiy e Chitamangin ma girdi’ riy e ir e th’abi ‘fel’ u wan’.’ (Prov. 8:22-31) Arrogon, ka aram ko tabolngin nrib t’uf e girdi’ rok Jesus.
2 Boch nga tomuren, me dag Jesus gelngin e t’ufeg nge yul’yul’ rok ngak e Chitamangin nge “girdi’” ni aram e “pag e flaab rok” u tharmiy nge yib nga fayleng nib girdi’. I rin’ e re n’em ni fan e nge pi’ e “pogofan rok nge biyuliy boor e girdi’ ngay.” (Fil. 2:5-8; Matt. 20:28) Ere, rriyul’ nrib t’uf e girdi’ rok! Nap’an ni immoy u fayleng me pi’ Got gelngin ni nge fal’eg boch e maang’ang ni bochan e nge dag gelngin nrib t’uf e girdi’ rok. Pi n’em ni i rin’ e be m’ug riy rarogon e pi n’en nra rin’ u ga’ngin yang e fayleng ndab ki n’uw nap’an.
3. Mang e gad ra weliy e chiney?
3 Nap’an ni immoy Jesus u fayleng, ma ki yag rok ni nge machibnag “fare Thin Nib Fel’ ni murung’agen e gagiyeg rok Got.” (Luke 4:43) Manang Jesus nre Gagiyeg nem ara re am nem e ir e ra gagiyelnag feni thothup fithingan e Chitamangin, me chuweg urngin e magawon ko girdi’ ni manemus. Maku reb e, nap’an ni i machib maku boor e maang’ang ni i ngongliy. Ma pi maang’ang nem ni i ngongliy e be m’ug riy nri ma lemnag rarogon e girdi’. Mang nib ga’ fan e re n’ey ngodad? Ya pi n’en ni gad ra fil riy e ra ayuwegdad ni nge pagan’dad ko pi n’en nra rin’ Got boch nga m’on, mu ud pared ni be l’agan’dad ngay. Ere, chiney e ngad weliyed aningeg e maang’ang ni ngongliy Jesus kakrom.
“GELNGIN SOMOL E BAY ROK JESUS NI NGE GOLNAG E GIRDI’ NIB M’AR”
4. Mang e buch u nap’an ni mada’nag Jesus reb e pumoon nib daraw?
4 Nap’an ni be machib Jesus, me yan ko fare binaw nu Galile. Ma nap’an ni yan nga reb e mach u rom, me guy ban’en nri kireban’ ngay. (Mark 1:39, 40) I mada’nag be’ nib moon ni bay e daraw rok. I yog Luke nreb e togta nre moon nem e “kaygi foch e daraw u dow.” Re n’ey e be dag ni kari ubchiya’ ko m’ar rok. (Luke 5:12) Ere, “faan yigi guy faanem Jesus, me paraw nga but’ u p’eowchen me wenig ngak ni be gaar, ‘Somol, faanra mm’agan’um ngay ni ngam chuweg e daraw rog ma ga chuweg, ya rayog rom!’” Dariy e maruwar riy, ni manang e re moon nem ni bay gelngin Jesus ni nge golnag e m’ar rok. Machane baadag ni nge nang ko, ba m’agan’ Jesus ngay ni nge ayuweg fa danga’. Ere gur, mang e ra rin’ Jesus? Mang e lemnag u nap’an ni guy e re moon nem ni ke kireb yaan ni bochan e m’ar rok? Gur, ra rin’ e n’en ni ma rin’ e pi Farise ndarur runguyed e piin ni bay e re miti m’ar ney rorad? Faan manga gur, ma mang e ga ra rin’?
5. Mang e k’aring Jesus ni nge gaar, “Mmagan’ug ngay!” u nap’an ni golnag facha’ ni bay e daraw rok?
5 Ba tamilang nde yag rok fare moon ni nge rin’ e n’en ni bay u lan fare Motochiyel rok Moses ni aram e nge tolul ni nge gaar, “Taay, taay!” Machane dariy ban’en ni yog Jesus ngak. Ya lemnag rarogon fare moon nge n’en nib t’uf rok. (Lev. 13:43-46, BT) Dariy bagadad ni manang e n’en ni i lemnag Jesus, machane gad manang e n’en ni bay u gum’irchaen. Bochan gelngin e runguy rok ngak fare moon, ma aram me rin’ ban’en ni yira ngat ngay. I k’iyag pa’ nge math ngak fare moon me non u fithik’ e sumunguy ni gaar: “Mm’agan’ug ngay, ere nge chuw e daraw rom!” Ka chingiyal’ nem me “chuw e daraw rok faanem.” (Luke 5:13) Ere, ba tamilang ni gathi kemus ni pi’ Jehovah gelngin Jesus ni nge ngongliy e re maang’ang nem, ya ki ayuweg ni nge dag gelngin feni t’uf e girdi’ rok.—Luke 5:17.
6. Mang fel’ngin e pi maang’ang ni i ngongliy Jesus? Mang e be dag e re n’ey?
6 Bochan gelngin Got ma aram me yag rok Jesus ni nge ngongliy boor e maang’ang. Gathi kemus ni i golnag e piin ni bay e daraw rorad, ya ki golnag urngin mit e m’ar. Be gaar e Bible: “Faani guy fapi girdi’ ni ke welthin e piin nda i yog ni ngar uned ko numon, nge piin ni yad mmarwoth ni kar sulod nga rogorad, nge piin ni yad mmugutgut ni kar uned ko yan, nge piin ni yad mmalmit ni ke yog ni kar guyed ban’en mi yad ngat ngay.” (Matt. 15:31) De t’uf ni nge ngongliy Jesus e maang’ang ni nge fanay bang u downgin be’. Ya i yag rok ni nge golnag e yungi n’en ni ke kireb u downgin e girdi’. Ku i golnag e m’ar nib tomgin, maku bay yu ngiyal’ ni i par u palog me golnag e m’ar ko pi girdi’ nem. (John 4:46-54) Ere, mang e be dag e re n’ey? Be micheg ni chiney ni bay Jesus u tharmiy ni ke Pilung e gathi kemus ni bay gelngin nrayog ni nge golnag e m’ar, ya ku baadag ni nge golnag e piin ni yad ba m’ar me chuw e m’ar rorad ndariy n’umngin nap’an. Gad ra fil murung’agen rogon ni i golnag Jesus e m’ar ko girdi’ kakrom, ma ra ayuwegdad ni nge pagan’dad nnap’an nra paradis e fayleng, ma ra lebug fare yiiy nu Bible ni faan be gaar: “Ma runguy e piin ni meewar ma ba gafgow; ma ayuweg e pogofan rok e piin ni gafgow.” (Ps. 72:13) Arrogon, aram e ngiyal’ nra rin’ Jesus e n’en ni kari yim’ ni bochan ni nge rin’ ni aram e nge golnag urngin e piin ni yad ba m’ar.
“MU SAK’IY, NGAM FEK E CHOB ROM, NGAM MAN”
7, 8. Mang e rin’ me mada’nag Jesus be’ nib moon nib m’ar u tooben bangi ran ni ka nog yu Bethzatha ngay?
7 In e pul nga tomuren ni golnag Jesus fare moon ni immoy e daraw rok, me chuw u Galile nge yan u rom nga lan yu Judea ni be machibnag fare thin nib fel’ ni murung’agen Gil’ilungun Got. Ngiyal’ nem e sana ke pag bokum biyu’ e girdi’ ni kar rung’aged e machib rok Jesus ma kar guyed e pi n’en ni i rin’ u fithik’ e t’ufeg. Dariy e maruwar riy nrib m’agan’ ngay ni nge ayuweg e piin ni yad ba gafgow, nge piin ni yibe gafgownagrad, me fal’eg laniyan’ e piin ni ke kireban’rad.—Isa. 61:1, 2; Luke 4:18-21.
8 Nap’an e pul ni Nisan, me yan Jesus nga Jerusalem ni nge un i madnomnag fare Paluk’af. Ngiyal’ nem e ri boor ni boor e girdi’ ni ke yib e ngaram ni nge un ko re madnom nem. U ba’ ni lel’uch ko tempel u rom e bay bangi ran riy ni ka nog yu Bethzatha ngay. Ma nap’an ni yan Jesus e ngaram me mada’nag be’ nib moon nib m’ar.
9, 10. (a) Mang fan ni ma yan e girdi’ ko fagi ran ni ka nog yu Bethzatha ngay? (b) Mang e rin’ Jesus u rom, ma mang e gad ra fil ko re n’ey? (Mu guy e sasing ni bay u tabolngin e re article ney.)
9 Boor e girdi’ ni yad ba m’ar ni yad ma muulung ko re gi n’em ni ka nog yu Bethzatha ngay. Mang fan? Ya yad ma lemnag ni faanra yan be’ nga lan e ngi ran nem ko ngiyal’ ni be maach’ach, ma ra gol ko m’ar rok. Am lemnag rarogon e girdi’ ni bay u rom! Dariy e maruwar riy ni boor e girdi’ u rom ni kari math e liyeb ngorad, ma kari magafan’rad ya dakuriy e gin ni ngar sorgad ngay. Machane, gad manang ni Jesus e ir be’ nib flont ma dariy e m’ar rok, ere mang fan ni ke yan e ngaram? Ke yan e ngaram ni bochan e ba t’uf e girdi’ rok. Mu rom e mada’nag be’ nib moon riy ni ka dawori yib Jesus nga fayleng ma bay ba mit e m’ar rok.—Mu beeg e John 5:5-9.
10 Ma aram me fith Jesus ngak fare moon ko baadag ni nge chuw e m’ar rok fa danga’. Am lemnag gelngin e kireban’ ni ke tay e re moon nem u nap’an ni be weliy ngak Jesus ni baadag ni nge gol ko m’ar rok, machane dabiyog, ya dariy be’ nra ayuweg nge yan nga lan fagi ran. Ere yog Jesus ngak ni nge rin’ ban’en ndabiyog rok ni nge rin’ e ngiyal’ nem. I yog ngak ni nge fek e chob rok nge yan. Ma aram me rin’ fare moon ni bod rogon ni ke yog Jesus. Re maang’ang nem ni rin’ Jesus e be dag yaan e n’en nra rin’ u lan e bin nib beech e fayleng. Maku be m’ug riy gelngin feni t’uf e girdi’ rok. I gay e piin nib t’uf e ayuw rorad. Ere, n’en ni rin’ Jesus e susun ni nge k’aringdad ni ngad gayed e girdi’ ko pi binaw ni gad ma machib riy ni ke kireban’rad ni bochan e pi n’en nib kireb ni be buch ko re fayleng ney.
“MINI’ E KE MATH KO MAD ROG?”
11. Uw rogon ni be tamilangnag e Mark 5:25-34 ni ma t’ufeg Jesus e piin ni yad ba m’ar?
11 Mu beeg e Mark 5:25-34. Immoy be’ nib pin ni ke gaman 12 e duw ni immoy ba mit e m’ar rok nrib gel e tamra’ riy. Boor ban’en ni ke mo’maw’ rogon ni nga i rin’ ni bochan e re m’ar rok nem, ni kub muun ngay e liyor ni ma tay. Yugu aram rogon ni ke “pi’ urngin e salpiy rok nga puluwon e taflay ni yibe ta’ ngak ke m’ay,” machane fin aram e be ubchiya’ e m’ar rok. Machane, faani yan i reb e rran me lemnag yugu reb e kanawo’ u rogon ni nge gol ko m’ar rok. I guy rogon ni nge yan ko gin ni bay Jesus riy. Ere, yan u fithik’ e girdi’ ni ke muulung ni boor nga fiti keru’ Jesus, me yan i math ko mad rok. (Lev. 15:19, 25, BT) Ma aram me thamiy Jesus ni ke yan gelngin ni ma golnigey nga wuru’ i downgin. Ere, fith ko mini’ e ke math ngak. Me yib fare pin ni “be da’da’ ko marus” ngeb i “paraw nga but’ u tooben i ay Jesus me weliy salpen ngak nge n’en ni ke rin’ ma ke gol.” Manang Jesus ni Jehovah e ir e ke golnag e re ppin nem, ere non ngak u fithik’ e sumunguy ni gaar: “Fakag, michan’ rom ngak Got e ke golnigem. Mman ni ke pagan’um, ya kam gol ko m’ar rom.”
12. (a) Uw rogon ni ga ra weliy rarogon Jesus nrogon nib puluw ko pi n’en ni kad weliyed murung’agen? (b) Mang e rin’ Jesus nib fel’ ni ngad folwokgad riy?
12 Rriyul’ ni Jesus e ir be’ nrib gol! Kad guyed nri ma runguy e piin ni kar gafgowgad ni bochan e ke yib ba mit e m’ar ngorad. Baadag Satan ni ngaud lemnaged ndariy be’ ni ma runguydad maku dariy fadad. Machane, ke dag Jesus nri ma lemnag rarogodad u daken e pi maang’ang ni i ngongliy. Rriyul’ ni ir reb e Pilung nge Prist Nth’abi Tolang nrib ta runguyey. (Heb. 4:15) Sana ba mo’maw’ ni ngad nanged rarogon laniyan’ e piin ni ke yib ba mit e m’ar ngorad nrib ubchiya’ ni ke mo’maw’ ni ngar golgad riy. Mab ga’ nib mo’maw’ ni ngad nanged rarogorad ni faanra dawori yib e re miti m’ar nem ngodad. Machane, i runguy Jesus e piin ni yad ba m’ar ni yugu aram rogon ndawori m’ar biid. Ere, manga yugu da athamgilgad ni ngad folwokgad rok Jesus u rogon nrayog rodad.—1 Pet. 3:8.
“ME YOR JESUS”
13. Mang e be dag e fas ko yam’ ni tay Lazarus u murung’agen Jesus?
13 Nap’an ni i guy Jesus e girdi’ ni ke kireban’rad mi ri runguyrad nib gel. Bod nnap’an ni yim’ Lazarus ni fager rok “me ri taganan’.” Yugu aram rogon ni manang nrayog rok ni nge faseg Lazarus ko yam’, machane ki kireban’ nib gel. (Mu beeg John 11:33-36.) De tamra’ Jesus ni nge yor. Ma piin ni ur moyed u rom e rayog ni ngar guyed gelngin e t’ufeg rok Jesus ngak Lazarus nge chon e tabinaw rok. I m’ug gelngin e runguy rok ngorad u nap’an ni fanay gelngin ni ke pi’ Got ngak ni nge faseg Lazarus ni fager rok ko yam’!—John 11:43, 44.
14, 15. (a) Mang e be dag nrib m’agan’ Got ngay ni nge chuweg urngin e girdi’ ko gafgow? (b) Uw rogon nib peth e fas ko yam’ nga rarogon Got nder ma pagtalin ban’en?
14 Be yog e Bible ni Jesus e “taareb rogorow e [En ni Sunmiy Urngin Ban’en].” (Heb. 1:3) Pi maang’ang ni i ngongliy e be micheg nib m’agan’row e Chitamangin ngay ni ngar chuwegew e m’ar nge yam’. Dabki n’uw nap’an me faseg Jehovah nge Jesus e piin ni kar m’ad. I yog Jesus ni gaar: “Ba’ ba ngiyal’ ni be yib ni bayi taw ngay ma gubin e yam’ ni bay u lan e low ni bayi rung’ag laman, mi yad yib u lan e low rorad nga wuru’.”—John 5:28, 29.
15 Re fas ko yam’ ney ni weliy Jesus murung’agen e ba peth nga rarogon Got nder ma pagtalin ban’en. Got ni Gubin Ma Rayog Rok ni Ir e ke sunmiy e palpalth’ib e dabi pagtalin e piin ni kar m’ad ni yad ba t’uf rodad, ni kub muun ngay yaarad nge urngin ban’en u rarogorad. (Isa. 40:26) Ma gathi kemus ndabi pagtilrad, ya kub m’agan’row Fak ngay ni ngar rin’ew e re n’ey. Fare fas ko yam’ ni tay Lazarus nge ku boch e girdi’ ni kan yoloy murung’agrad nga lan e Bible e be dag yaan e fas ko yam’ ni yira tay u lan e bin nib beech e fayleng.
N’EN NI GAD RA FIL KO PI MAANG’ANG NI I NGONGLIY JESUS
16. Mang boch e tow’ath nra yag ngak e piin Kristiano boch nga m’on?
16 Faan gad ra par ni gad ba yul’yul’, ma rayog ni ngad guyed yugu reb e maang’ang nrib fel’, ni aram e ngad mageygad ni gad ba fas u nap’an fare gafgow nib ga’. Nap’an nra m’ay e Armageddon ma ka bay boor e maang’ang ni yira ngongliy nra ayuweg e girdi’ ni nge fel’ fithik’ i dowrad bayay. (Isa. 33:24; 35:5, 6; Rev. 21:4) Am susunnagem ni ga be guy e girdi’ e ngiyal’ nem ni kar n’aged e tiligiy rorad, nge sog, nge wheelchair, nge boch ban’en ni ma fanay e piin ni yad bbiling, nge ku boch ban’en. Manang Jehovah ni urngin e piin ni yad ra magey ni yad ba fas u tomuren e Armageddon e ba t’uf ni nge fel’ fithik’ i dowrad bayay, ya boor e maruwel nib t’uf ni ngar rin’ed. Aram e pi cha’ ni yad ra fal’eg e re fayleng ney nge mang paradis.—Psalm 115:16.
17, 18. (a) Mang fan ni i ngongliy Jesus boch e maang’ang kakrom? (b) Mang fan nthingar mu guy rogon ni ngam un nga lan e bin nib beech e fayleng rok Got?
17 Ma felfelan’ fapi girdi’ ni kar muulunggad ni yad ba “pire’ ni pire’” e ngiyal’ ney u nap’an ni yad ra beeg murung’agen e piin ni i golnag Jesus e m’ar rorad kakrom. (Rev. 7:9) Pi maang’ang nem ni i ngongliy e be dag gelngin feni t’uf e girdi’ rok. (John 10:11; 15:12, 13) Rarogon e runguy rok Jesus e be m’ug riy gelngin feni ri ma lemnag Jehovah e pi tapigpig rok ni be’ nge be’.—John 5:19.
18 Ngiyal’ ney e ke sug e fayleng ko amith, nge gafgow, ma boor e girdi’ ni yad be yim’. (Rom. 8:22) Aram fan ni ke t’uf ni nge yib e bin nib beech e fayleng rok Got, ya aram e ngiyal’ nrayog ni ngad pired ni ke fel’ fithik’ i dowdad. Be micheg e Malaki 4:2 nra taw ko ngiyal’ nem ma gad ra bod “pi fak e garbaw nni bing e chum rorad nga ranod nga wuru’,” ni bochan e rib gel e felfelan’ ni gad ra tay ya kad flontgad. Ere, bochan ni gad be pining e magar ngak Got mab mich e pi n’en ni ke micheg u wan’dad, ma aram fan ni ngad athamgilgad ngad rin’ed e tin nrayog rodad ya nge yag nda uned nga lan e bin nib beech e fayleng rok. Ma ri kub gel e felfelan’ ni gad ra tay ni faan gad ra nang ni pi maang’ang ni i ngongliy Jesus u nap’an ni immoy u fayleng e be dag rarogon e par nra tay e girdi’ u tan e gagiyeg nra tay fare Messiah!
[Deer ni ngan pi’ e fulweg riy]