1, 2. ¿Baʼax kʼáatchiʼi unaj a beetik ken tsʼoʼokok a pʼatik upʼéel religión maʼ kʼamaʼan tumen Diosiʼ, yéetel baʼaxten maʼalob ka a beete?

KOʼOX tuklikeʼ techeʼ ka wojéeltikeʼ yaan máax tsʼoʼok u tsʼáaik veneno ichil tuʼux ka chʼaʼik jaʼ a wukʼej. ¿Baʼax jeʼel a beetikeʼ? ¿Máasaʼ tu séebaʼanil jeʼel a kʼexik tuʼux ka chʼaʼik jaʼ a wukʼeʼ? Baʼaleʼ kex ka a beet lelaʼ, láayliʼ jach kʼaʼabéet a wojéeltik u núukil le kʼáatchiʼaʼ: «¿Envenenarnajen wa?».

² Óoliʼ bey uchaʼan yéetel le religionoʼob minaʼan u jaajil tiʼoboʼ. Le Bibliaoʼ ku yeʼesikeʼ bey envenenadoʼob wa kʼaschajaʼanoʼob yoʼolal le kaʼansajoʼob maʼ jaajtak yéetel yoʼolal le baʼaloʼob kʼaastak ku beetaʼal ichiloʼoboʼ (2 Corintoiloʼob 6:17). Le oʼolal jach unaj k-jóokʼol tiʼ le «nojoch Babilonia[oʼ]» —le Nojoch Babiloniaoʼ u kʼáat yaʼal tuláakal le religionoʼob minaʼan u jaajil tiʼoboʼ— (Apocalipsis 18:2, 4). Techeʼ, ¿tsʼoʼok wa beetik lelaʼ? Wa tsʼoʼokeʼ, jach maʼalob. Baʼaleʼ maʼ chéen unaj a jóokʼol wa a tsʼíibtik táan a jóokʼol tiʼ upʼéel religión maʼ kʼamaʼan tumen Diosiʼ. Kʼaʼabéet xan a tuklik lelaʼ: «¿Láayliʼ wa yaan baʼaxoʼob kin beetik tiʼ u taal tiʼ le adoración maʼ kʼambeʼen tu táan Diosoʼ?». Koʼox ilik bey baʼaxoʼobeʼ.

3. 1) ¿Baʼax ku yaʼalik le Biblia yoʼolal le imagenoʼoboʼ, yéetel baʼaxten yaan máakeʼ talam u naʼatik baʼax ku yaʼalik Dios yoʼolal le imagenoʼoboʼ? 2) ¿Baʼax unaj a beetik wa yantech upʼéel baʼal yaan u yil yéetel le adoración maʼ kʼambeʼenoʼ?

³ Yaan máakeʼ jach suuk u yantal imagenoʼob yéetel altaroʼob tu yotoch. Techeʼ, ¿yaan wa ta wotochiʼ? Wa yaneʼ, maʼ xaaneʼ ka tuklik kʼaʼabéettech imagenoʼob utiaʼal a payalchiʼ wa a orar tiʼ Dios. Maʼ xaaneʼ yaan tak a yaabilaj tiʼob. Baʼaleʼ Dios aʼalik bix unaj u adorartaʼal, yéetel teʼ Bibliaoʼ ku yaʼalik maʼ u kʼáat ka meyajnaktoʼon imagenoʼobiʼ (Éxodo 20:4, 5; Salmo 115:4-8; Isaías 42:8; 1 Juan 5:21). Le beetikeʼ, utiaʼal a wantal ichil le adoración kʼamaʼan tumen Diosoʼ, kʼaʼabéet a tselik tiʼ teech tuláakal baʼax yaan u yil yéetel le adoración maʼ kʼambeʼenoʼ. Ilawiloʼob bey upʼéel«pʼekbeʼen baʼal», jeʼex u yilik Jéeobaoʼ (Deuteronomio 27:15).

4. 1) ¿Baʼaxten minaʼan u beelal u kʼiimbesaʼal le kimenoʼoboʼ? 2) ¿Baʼaxten tu yaʼalaj Jéeoba tiʼ u kaajil Israel maʼ u yilik u tʼaanoʼob yéetel le kimenoʼoboʼ?

⁴ Ichil le religionoʼob minaʼan u jaajil tiʼoboʼ suuk xan u kʼiimbesaʼal le kimenoʼoboʼ. Yaan tiʼ le máaxoʼob tsʼoʼok u kankoʼob baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ, ku tuklikoʼob kaʼacheʼ le  kimenoʼoboʼ láayliʼ kuxaʼanoʼob yaanal tuʼuxeʼ yéetel jeʼel u beetkoʼob uts wa kʼaas tiʼ máakeʼ. Maʼ xaaneʼ techeʼ jach ka wilik kaʼach a kʼiimbesik a kimenoʼob. Baʼaleʼ jeʼex t-kanaj tu 6 xookil le libroaʼ, le kimenoʼoboʼ maʼ kuxaʼanoʼob yaanal tuʼuxiʼ. Le oʼolal maʼ tu páajtal k-tʼaan tu yéeteloʼob. Wa ka wuʼuyik upʼéel tʼaan ku taal bey tiʼ utúul a láakʼ kimeneʼ, u jaajileʼ tiʼ le kʼasaʼan angeloʼob u taaloʼ. Le beetik Jéeobaeʼ tu yaʼalaj tiʼ u kaajil Israel maʼ u yilik u tʼaanoʼob yéetel le kimenoʼoboʼ mix xan u beetkoʼob mix baʼal jeʼel u beetik u yokskubaʼob yéetel le kʼaakʼas pixanoʼoboʼ (Deuteronomio 18:10-12).

5. ¿Baʼax jeʼel u páajtal a beetik wa láayliʼ ku meyajtech imagenoʼob bey xan wa láayliʼ ka kʼiimbesik a kimenoʼobeʼ?

⁵ ¿Baʼax jeʼel u páajtal a beetik wa ichil a religión suuk u meyaj imagenoʼob wa u kʼiimbesaʼal kimenoʼobiʼ? Maʼalob ka xok le tekstos tiʼ le Biblia ku yeʼeskoʼob baʼax ku tuklik Dios yoʼolal le imagenoʼoboʼ. Sáamsamaleʼ aʼal tiʼ Dios a kʼáat antal ichil le adoración kʼambeʼen tu táanoʼ yéetel kʼáat tiʼ ka u yáantech ka tuukulnakech jeʼex letiʼoʼ (Isaías 55:9).

6, 7. 1) Tsol baʼax ku kʼiimbesaʼal utiaʼal Navidad yéetel tsol wa ku kʼiimbesaʼal kaʼach tumen u yáax disipuloʼob Cristo. 2) Úuchileʼ, ¿utiaʼal baʼax ku beetaʼal kaʼach le kʼiin kʼaabaʼoboʼ?

⁶ Le adoración k-tsʼáaik tiʼ Diosoʼ jeʼel u pʼáatal maʼ kʼambeʼen wa k-kʼiimbesik baʼaloʼob maʼ teʼ Biblia u taaloʼ. Upʼéel tiʼ letiʼobeʼ letiʼe Navidadoʼ. Le Navidadoʼ ku beetaʼal utiaʼal u kʼiimbesaʼal u síijil Jesús, yéetel ku kʼiimbesaʼal óoliʼ tumen tuláakal le religionoʼob ku yaʼalkoʼob ku creerkoʼob Cristooʼ. Baʼaleʼ u yáax disipuloʼob Cristoeʼ maʼatech u kʼiimbeskoʼob kaʼach le Navidadoʼ. Le libro Los orígenes sagrados de las cosas profundas ku yaʼalikeʼ «teʼ yáax doscientos jaʼaboʼob máan tsʼoʼokok u síijil Cristooʼ mix máak kaʼach u yojel jach baʼax kʼiin ka síij Jesús yéetel mix taak u yojéelkoʼob kaʼachiʼ».

⁷ U disipuloʼob Cristoeʼ kex wa u yojloʼob kaʼach jach baʼax kʼiin ka síijeʼ, maʼataniliʼi u kʼiimbeskoʼob u kʼiin u kʼaabaʼeʼ. ¿Baʼaxten? Tumen, jeʼex u yaʼalik le libro Las cosas nuestras de  cada día, utiaʼal letiʼobeʼ le kʼiin kʼaabaʼoboʼ «tiʼ u taaloʼob tiʼ le adoración maʼ kʼambeʼen tu táan Diosoʼ». Teʼ Bibliaoʼ chéen ku chʼaʼachiʼitaʼal u kʼiin u kʼaabaʼ kaʼatúul reyoʼob maʼatech u meyajtkoʼob Jéeoba kaʼachi (Génesis 40:20; Marcos 6:21). Le kʼiin kʼaabaʼob xan kaʼach úuchiloʼ ku beetaʼal tumen le máakoʼoboʼ utiaʼal u kʼiimbesik u diosoʼob. Jeʼex le romanoʼob kaʼachoʼ, utiaʼal 24 tiʼ mayoeʼ, ku kʼiimbeskoʼob u kʼiin u kʼaabaʼ Diana, utúul u diosaʼob; utiaʼal xan 25 tiʼ mayoeʼ ku kʼiimbeskoʼob kaʼach u kʼiin u kʼaabaʼ uláakʼ u diosoʼob: Apolo, wa le Kʼiinoʼ. K-ilik túuneʼ, kaʼach úuchileʼ, le kʼiin kʼaabaʼoboʼ mix baʼal yaan u yil yéetel u yáax disipuloʼob Cristo, ku beetaʼal kaʼach utiaʼal u kʼiimbesik u diosoʼob le máakoʼoboʼ.

8. Tsol baʼax yaan u yil le kʼiin kʼaabaʼob yéetel baʼaloʼob maʼ jaajtakiʼ.

⁸ Yaan uláakʼ baʼax oʼolal u yáax disipuloʼob Cristoeʼ maʼataniliʼi u kʼiimbeskoʼob u síijileʼ: u yojloʼob kaʼacheʼ le kʼiin kʼaabaʼoboʼ yaan u yil yéetel baʼaloʼob maʼ jaajtakiʼ. Jeʼex le úuchben griegoʼob yéetel romanoʼoboʼ ku tuklikoʼob kaʼacheʼ tu yorai tu síijil máakeʼ yaan utúul pixan tu yiknal yéetel le kanáantik utiaʼal tuláakal u kuxtal. Le libro The Lore of Birthdays (Kʼiin kʼaabaʼob, upʼéel baʼal jach suukaʼan) ku yaʼalikeʼ «le pixanaʼ nuupul yanik kaʼach yéetel le dios ku lúubul u kʼiin u kʼaabaʼ láayliʼ teʼ kʼiin ku lúubul u kʼiin u kʼaabaʼ máakoʼ». Jéeobaeʼ mix utéen jeʼel u kʼamik upʼéel kʼiimbesaj ku táakbesik Jesús tiʼ baʼaloʼob maʼ jaajtakiʼ (Isaías 65:11, 12). Wa beyoʼ, ¿baʼaxten túun yaʼab máakoʼob kʼiimbesik le Navidadoʼ?

9. ¿Baʼaxten káaj u kʼiimbesaʼal u síijil Jesús utiaʼal 25 tiʼ diciembre?

⁹ U kʼiimbesaʼal síijik Jesús utiaʼal 25 tiʼ diciembreiʼ káaj yaʼabach jaʼaboʼob máanak Jesús way Luʼumeʼ. Baʼaleʼ Jesuseʼ maʼ síij utiaʼal diciembreiʼ, * ku tuklaʼaleʼ síij utiaʼal octubre. ¿Baʼaxten túun yéeyaʼab 25 tiʼ diciembre utiaʼal u yaʼalaʼal síij teʼ kʼiin jeʼeloʼ? Maʼ xaaneʼ tumen máaxoʼob ku yaʼalkoʼob kaʼach u disipuloʼob Cristoeʼ u kʼáatoʼob kaʼach «u máansoʼob tu kʼaabaʼ Jesús le kʼiimbesajoʼob ku beetaʼal tu kʼaabaʼ yaanal  diosoʼoboʼ. [...] Tu kaajil Romaeʼ le máakoʼob kaʼachoʼ u jóoʼsmoʼob le 25 tiʼ diciembre utiaʼal u kʼiimbeskoʼob [...] u síijil» le Kʼiinoʼ (Enciclopedia de la Religión Católica). Utiaʼal keʼelileʼ le Kʼiinoʼ ku yilaʼal bey ku yéemel u muukʼeʼ, le beetik le romanoʼob kaʼachoʼ ku beetkoʼob kʼiimbesajoʼob utiaʼal ka suunak le Kʼiin tiʼ le náanach tuʼux bijaʼanoʼ utiaʼal u kʼíinkuntik yéetel u tsʼáaik u sáasil tiʼ le máakoʼoboʼ. Ku tuklaʼal kaʼacheʼ le 25 tiʼ diciembreoʼ tiʼ ku káajal u suut le Kʼiinoʼ. Utiaʼal túun ka kʼaʼamak Cristo tumen le máakoʼobaʼ, u nojchiloʼob le iglesiaʼoboʼ tu tukloʼob u beetkoʼob le kʼiimbesajaʼ, baʼaleʼ tu kʼaabaʼ Cristo. *

10. Úuchileʼ, ¿baʼaxten yaan máaxoʼob maʼatech u kʼiimbeskoʼob le Navidadoʼ?

¹⁰ Tak úuchileʼ ojéelaʼan le Navidadoʼ tiʼ u taal tiʼ kʼiimbesajiloʼob ku beetaʼal tu kʼaabaʼ yaanal diosoʼobeʼ. Tu jaʼabiloʼob 1600, tu luʼumil Inglaterra yéetel tiʼ jujumpʼéel u yáax kaajiloʼob Estados Unidoseʼ, maʼ tu chaʼabal kaʼach u kʼiimbesaʼal le Navidadoʼ, tumen ojéelaʼan maʼ teʼ Biblia u taaloʼ. Tuláakal máax maʼ tu bin meyaj kaʼach utiaʼal u pʼáatal tu yotoch tu kʼiinil Navidadeʼ, ku multartaʼal kaʼachi. Baʼaleʼ maʼ xanchaj ka joʼopʼ u kaʼa kʼiimbesaʼal le Navidadoʼ yéetel oksaʼab u maasil baʼaloʼob ichil. Le Navidadoʼ kaʼa suunaj upʼéel nojoch kʼiimbesaj, jeʼex k-ilik u beetaʼal bejlaʼoʼ. Baʼaleʼ le máaxoʼob ku beetkoʼob baʼax utstutʼaan Dioseʼ ku kʼaʼajskoʼobeʼ le kʼiimbesajaʼ tiʼ u taal tiʼ le adoración maʼ kʼambeʼen tu táan letiʼoʼ.  Le beetik maʼ tu kʼiimbeskoʼob le Navidadoʼ mix jeʼel baʼalak kʼiimbesajil ku beetaʼal kaʼach tu kʼaabaʼ yaanal diosoʼobeʼ. *

11. ¿Baʼaxten yaan máaxeʼ ku beetik kʼiimbesajiloʼob, jeʼex le Navidadoʼ, baʼaleʼ baʼax unaj k-ilik maas kʼaʼanan k-tiaʼal?

¹¹ Yaan máakoʼobeʼ u yojloʼobeʼ yaan kʼiimbesajiloʼob, jeʼex le Navidadoʼ, tiʼ u taal tiʼ kʼiimbesajiloʼob ku beetaʼal kaʼach tu kʼaabaʼ yaanal diosoʼobeʼ, baʼaleʼ maʼ tu yilkoʼob wa kʼaas u kʼiimbeskoʼob. Ku yaʼalkoʼobeʼ óoliʼ mix máak ku tuukul tiʼ le yaanal diosoʼobaʼ, yéetel ku yaʼalkoʼobeʼ teʼ súutukoʼobaʼ ku páajtal u muchʼkuba tuláakal le familiaoʼ. ¿Bey wa xan a tuukul techoʼ? Wa beyoʼ, a yaabilaj yoʼolal a láakʼoʼob beetik u talamtaltech a wantal ichil le adoración kʼamaʼan tumen Diosoʼ, maʼ tumen wa utstawich a wantal ichil le adoración maʼ kʼambeʼenoʼ. Maʼalob ka wojéelteʼ, Jéeoba, le máax beet u yantal le familiaoʼ, u kʼáat ka bisaba tubeel yéetel a láakʼoʼob (Efesoiloʼob 3:14, 15). Baʼaleʼ yaan bix jeʼel u páajtal a kiʼimakkúuntik u yóol a láakʼoʼob yéetel a beetik xan baʼax utstutʼaan Dioseʼ. Le apóstol Pablooʼ tu yaʼalaj baʼax unaj k-ilik maas kʼaʼanan k-tiaʼal: «Il a wil a kanikeʼex baʼax uts tu táan Yuumtsil» (Efesoiloʼob 5:10).

12. ¿Bix u keʼetel utiaʼal k-naʼatik maʼ unaj k-kʼiimbesik baʼaloʼob u taaloʼob tiʼ le adoración maʼ kʼambeʼenoʼ?

¹² Maʼ xaaneʼ techeʼ ka tuklikeʼ bejlaʼeʼ le kʼiimbesajiloʼobaʼ tsʼoʼok u kʼexpajal baʼax oʼolal ku beetaʼal. ¿Maʼ wa uts túun ka k-kʼiimbesoʼob yoʼolal bix káajikoʼobiʼ? Maʼatech. Tukulteʼ ka wilik upʼéel chʼujuk lubaʼan tuʼux ku yáalkab tuʼujaʼ. ¿Jeʼel wa chʼaʼik a nóoleʼ? ¿Máasaʼ maʼatan? Tsʼoʼok maʼ patliʼ. Yaan kʼiimbesajiloʼob xaneʼ beyoʼob jeʼex le chʼujukaʼ, bey jach kiʼitakoʼob wa jatsʼutstakoʼobeʼ, baʼaleʼ tiʼ u taaloʼob tiʼ baʼaloʼob bey tuʼuchajaʼanoʼobeʼ. Wa k-kʼáat antal ichil le adoración kʼamaʼan tumen Diosoʼ, kʼaʼabéet k-tuukul jeʼex le profeta Isaíasoʼ. Letiʼeʼ tu yaʼalaj tiʼ máaxoʼob beetik baʼax utstutʼaan Dios: «Maʼ a machikeʼex mix baʼal [kʼaschajaʼan]» (Isaías 52:11).

13. ¿Baʼax talamiloʼob jeʼel u yantaltech ken a tukult a pʼatik le kʼiimbesajoʼob maʼ maʼalobtakoʼ?

¹³ Maʼ xaaneʼ yaan u yantaltech talamiloʼob ken a tukult a pʼatik le kʼiimbesajoʼob maʼ utstakoʼ. ¿Baʼax jeʼel a beetik wa a wéet meyajoʼob maʼ tu naʼatkoʼob baʼaxten maʼ ta táakpajal tiʼ baʼax ku beetaʼal utiaʼal upʼéel kʼiimbesajileʼ? ¿Kux túun wa táan u siʼibiltech wa baʼax utiaʼal Navidad? ¿Maʼalob wa ka kʼame? ¿Baʼax jeʼel a beetik wa a núup yaanal baʼaxoʼob ku creertikeʼ? ¿Baʼax jeʼel a beetik utiaʼal maʼ u tuklaʼal tumen a paalal táan u peʼerkoʼob upʼéel maʼalob baʼal ikil maʼ tu táakpajloʼob tiʼ upʼéel kʼiimbesajeʼ?

14, 15. Wa utiaʼal upʼéel kʼiimbesajil ku yaʼalaʼaltech ka máans yéetel kiʼimak óolal bey xan wa táan u siʼibiltech wa baʼaxeʼ, ¿baʼax jeʼel a beetikeʼ?

¹⁴ Kʼaʼabéet a jach tuklik baʼax ken a waʼaleʼ wa baʼax ken a beete. Wa utúul máak ku yaʼaliktech ka máans yéetel kiʼimak óolal upʼéel kʼiimbesajileʼ, techeʼ jeʼel u páajtal a tsʼáaik u diosboʼotikil tiʼeʼ. Baʼaleʼ wa suuk a wilik tumen a wéet meyajeʼ, maʼ xaaneʼ maʼalob ka tsol tiʼ letiʼ le baʼax tsʼoʼok a kanikoʼ. Baʼaleʼ ilawil maʼ a beetik u kʼuuxil. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «A tsikbaleʼexeʼ mantatsʼ ka uʼuyaʼak maʼalob yéetel jatsʼuts, yéetel ka a wojéelteʼex bix unaj a núukikeʼex u tʼaan jujuntúul» (Colosailoʼob 4:6). Ken a tsol baʼax ka creertikeʼ ilawil maʼ a beetik u kʼuuxil mix máak. Beet u naʼatik maʼ kʼaas a wilik u siʼibil baʼaloʼobiʼ mix a muchʼkuba yéetel u maasiliʼ, baʼaleʼ utstatʼaan a beetik tuláakʼ kʼiin.

¹⁵ ¿Kux túun wa táan u siʼibiltech upʼéel baʼal? Utiaʼal a wilik wa yaan a kʼamik wa maʼeʼ kʼaʼabéet a wilik baʼax oʼolal ku siʼibiltech. Maʼ xaaneʼ ku yaʼalaʼaltech: «In wojel maʼatech a beetkeʼex le kʼiimbesajilaʼ, baʼaleʼ in kʼáat in síitech lelaʼ». Wa beyoʼ, techeʼ maʼ xaaneʼ jeʼel a wóotik a kʼam le baʼax ku síiktechoʼ, tumen jeʼel a tuklik maʼ u kʼáat yaʼal wa táan a táakpajal teʼ kʼiimbesajoʼ. Baʼaleʼ wa maʼ u yojel baʼaxoʼob ka creertikeʼ, jeʼel u páajtal a tsolik tiʼ letiʼ baʼaxten maʼ ta kʼiimbesik le baʼax ku beetaʼaloʼ. Beyoʼ yaan a wáantik u naʼat baʼaxten táan a kʼamik le baʼax ku síiktechoʼ, yéetel baʼaxten maʼ ta síik u jeel tiʼ. Baʼaleʼ wa ka wilik  táan u siʼibiltech upʼéel baʼal chéen utiaʼal u yeʼesaʼal maʼ jaaj wa ka beetik baʼax ka creertik, bey xan wa utiaʼal u yeʼesaʼal chéen yoʼolal wa baʼax ka tuʼubsik baʼax ka creertikeʼ, maʼ maʼalob ka a kʼamiʼ.

16. ¿Baʼax maʼ unaj a beetik ken a tsol tiʼ a láakʼoʼob baʼaxten maʼ ta táakpajal tiʼ upʼéel kʼiimbesajil?

¹⁶ ¿Kux túun wa a láakʼoʼob yaanal baʼax ku creertikoʼob? Kʼaʼabéet xan a wilik bix ken a tsoliltiʼob. Maʼ unaj a baʼateʼel tu yoʼolal cada kʼiimbesaj u kʼáat u beet u maasiliʼ. Jeʼex teech a kʼáat ka eʼesaʼak tsiikil yoʼolal baʼax ka tuklikeʼ, bey teech: eʼes tsiikil yoʼolal baʼax ku tuklik u maasil (Mateo 7:12). Baʼaleʼ maʼ a beetik mix baʼal jeʼel u táakbeskech tiʼ le kʼiimbesajoʼ. Chéen baʼaxeʼ wa le baʼax ken a beet maʼ tu tsʼáaik naʼatbil wa táan a táakpajal tiʼ le kʼiimbesajoʼ, maʼ xaaneʼ jeʼel a wóotik a beeteʼ. Baʼaleʼ mix utéen kʼaʼabéet a beetik upʼéel baʼal ku beetik a wuʼuyik maʼ utstutʼaan Dios baʼax ka beetkiʼ (1 Timoteo 1:18, 19).

17. ¿Baʼax jeʼel a beetik utiaʼal maʼ u tuklaʼal tumen a paalal táan u peʼerkoʼob upʼéel maʼalob baʼal ikil maʼ tu táakpajaloʼob tiʼ upʼéel kʼiimbesajeʼ?

¹⁷ ¿Baʼax jeʼel a beetik utiaʼal maʼ u tuklaʼal tumen a paalal táan u peʼerkoʼob upʼéel baʼal maʼalob ikil maʼ tu táakpajaloʼob tiʼ upʼéel kʼiimbesajeʼ? Kʼaʼabéet a kaxtik baʼaloʼob jeelintik le kʼiimbesajiloʼob tuʼux maʼ tu páajtal u táakpajloʼoboʼ. Yaan taatatsiloʼobeʼ ku kaxtkoʼob uláakʼ súutukiloʼob utiaʼal u síik baʼaloʼob tiʼ u paalaloʼob. Upʼéel tiʼ le maas maʼalob baʼal jeʼel u siʼibil tiʼoboʼ letiʼe u máansaʼal súutukiloʼob tu yéeteloʼoboʼ yéetel u yeʼesaʼal yaabiltaʼanoʼob.

18. Le muchʼtáambaloʼob ku beetik le máaxoʼob ku kuxtaloʼob jeʼex u kʼáat Diosoʼ, ¿bix jeʼel u yáantkech utiaʼal a wantal ichil le adoración kʼamaʼan tumen Diosoʼ?

¹⁸ Utiaʼal a kiʼimakkúuntik u yóol Dioseʼ, kʼaʼabéet a náachtal tiʼ le adoración maʼ kʼambeʼen tu táanoʼ yéetel a wantal ichil le kʼambeʼenoʼ. ¿Baʼax jeʼel u yáantkech a beet lelaʼ? Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Unaj k-kaxantik bix jeʼel u páajtal k-áantikba t-baatsileʼ[exeʼ] utiaʼal ka yanak toʼon yaakunaj yéetel utiaʼal k-beetik  baʼax uts. Maʼ unaj k-ketikba yéetel le máaxoʼob suuk tiʼob maʼ u taaloʼob j-muchʼtal t-éeteliʼ, baʼaleʼ unaj k-líikʼ óoltikba t-baatsileʼ[ex], [bejlaʼeʼ maas unaj k-beetik] tumen táan a wilikeʼex u náatsʼal u kʼiinil Yuumtsil» (Hebreob 10:24, 25). Le muchʼtáambaloʼob ku beetik le máaxoʼob táan u kuxtaloʼob jeʼex u kʼáat Diosoʼ jach maʼalob súutukiloʼob utiaʼal k-adorartik jeʼex utstutʼaanoʼ (Salmo 22:22; 122:1). Le muchʼtáambaloʼob xanaʼ ku yáantaj utiaʼal u múul líiʼsik u yóol le máaxoʼob ku muchʼkubaʼoboʼ (Romailoʼob 1:12).

19. ¿Baʼaxten kʼaʼabéet a tsikbaltik tiʼ u maasil baʼaxoʼob tsʼoʼok a kanik teʼ Bibliaoʼ?

¹⁹ Uláakʼ bix jeʼel a weʼesik a kʼáat antal ichil le adoración kʼamaʼan tumen Diosoʼ letiʼe a tsikbaltik tiʼ uláakʼ máakoʼob le baʼax tsʼoʼok a kanik teʼ Biblia ikil a xook yéetel u j-jaajkunajoʼob Jéeobaoʼ. Yaʼab máakoʼobeʼ jach yaj u yóoloʼob yoʼolal tuláakal le kʼaas ku beetaʼal way yóokʼol kaabeʼ (Ezequiel 9:4). Maʼ xaaneʼ, techeʼ yaan tiʼ letiʼob a kʼaj óoloʼobiʼ. Maʼalob ka tsikbaltiʼob baʼax kuxtalil ku yaʼalik le Biblia ku náatsʼloʼ. Suukaktech a tsikbaltik tiʼ uláakʼ máakoʼob le maʼalob baʼaloʼob tsʼoʼok a kanik teʼ Bibliaoʼ yéetel maʼ xulik a muchʼkaba yéetel le máaxoʼob táan u beetkoʼob baʼax utstutʼaan Diosoʼ. Wa ka beetkeʼ, jujumpʼíitil ken a wil maʼ kun taaktal a táakpajal teʼ kʼiimbesajiloʼob maʼ tiʼ le Biblia u taaloʼoboʼ. Kʼaʼajseʼ, wa ka wantal ichil le adoración kʼamaʼan tumen Diosoʼ, yaan a kʼamik yaʼab kiʼimak óolal yéetel yaʼabach utsiloʼob (Malaquías 3:10).