1, 2. Wai zegino asaki tihe fuo rago Noa, na gipai re asa Abarayama ko du wai?

ABARAYAMA adu Ura yo ki ngere kuari, ki bi gu bagbanga bambu aboro Ura anaairiso gayo mbori tiihe. * Wowo aamanga, na ngime kini kuru rii gu bambu yo re. Agu aboromotumo nga ga mbori-diwi aazo motumo. Oni berẽnga pa Abarayama ko niʹaria tiko kaa wo ti riko, ki kiti kpakpuko yo. Wa ko asa tiko ka ga ku kpuko yo dagba badungu gu rimbasa aboro naandu ti gene, ko aima berãpa gu irisokpiahe namoipai Ura yo. Irisokpiahe aima maapai tona ti kina rago Noa!

² I avungu Abarayama agarã namangi ue fuo kpi Noa. Ho Noa akuru ni kurungba yo na gako aborokporo fuo Ime Akangbii, ko azo anya na azire ni motumo fu Yekova Mbori, na Mbori asa wangu u kuru ariyo. (Bam. P. 8:20; 9:12-14) Ti gu regbo re, kina Yekova sa aboro aairisoko auru kpotosende, na si angia ziazia irisombori. Ono fuo susa badungu agarã aboro ki nge auru kpotosende, kina bete aboro gbua naairiso Yekova. Dungu aboro aairiso agu ambori nga ga apagano yó. Zavura ba Abarayama nangia Tera, ko aima iriso kungbo ambori, na isoke ko aima seka akpiahe ni ambori a.—Yos. 24:2.

3. Gini sino Abarayama asonosihe, na ginipai rengbe ani ka wirikaha be Abarayama?

³ Abarayama adu kia. Gako raka adu kia gbe mbiko gako idapase kuti Mbori. Ga Mbori toro asa gu mokedi nangia Pauro ko ya ti Abarayama wẽ ko nga ‘baa fu aguyo dunduko naida pa Mbori’! (Oni gedi ARomo 4:11.) Ani bingo gupai nasa ga Abarayama idapase si sono. Ani rengbe arengba ka wirika badungu apai be Abarayama tipa wai ka sonosa gaani idapase.

4, 5. Da si awiraha nga Abarayama awirikipai beni tipa Yekova, na tipagine ruhe aru ti ni ani dakuti gupai re?

⁴ Abarayama awiripa inopai tipa Yekova Mbori wai? Ani ima ino gupai nga Yekova aduadu na ruru amoyambu beko ti agu aregbo re. Seme nga guni sa dagbayo. Wa ko avurangianga gu wiri Noa nga unvuru ya, ko i naape pako mbata gbe. Si nawira gupai nga si aduwo mbiko gupai nga Seme angia gu kumba naadu na bakere idapase. * Ti kura regbo fuo Ime Akangbii, Noa aya ti Yekova wẽ ko nga “ga Seme Mbori.” (Bam. P. 9:26) Seme ayugu irisa tipa Yekova na tipa ziazia irisombori.

⁵ Ya mo Abarayama aini Seme? Si rengbe arengba kadu nga ko aima inoko. Oni berẽnga pa Abarayama ni tooni gude. Nairiwo wai rago angba ti Abarayama ka ino gupai nga titako adu kinaho naraki tipa agarã susi biama kama! Seme aima bi gu gbegberẽ apai naamanga mbata fu Ime Akangbii, na ki bi gu Ime Akangbii nagirisi zegino re, na wai aboro atona ka nge auru kpotosende, gbiati gu samungu nangia ga Nimeroda nibipa Gbanga Bambu Babera. Seme aarimisongo tiko ku rogo gu samungu re te, sidu, ho Yekova atudi fugo agu aboro ni naadua gbanga bambu, Seme na gako aborokporo aape kina gu fugo kindi aboro anaapehe mbata, nga gu fugo Noa anaapehe. Abarayama adu kina dagba agu aborokporo re. Nirengo, Abarayama asono na bakere irisa tipa Seme. Na kurigure, Seme araki ni gbangaha ti gu regbo Abarayama adu ni ungako. Sidu, Abarayama aima wirika dungu apai tigaha tipa Yekova be Seme.

6. (a) Wai Abarayama ayugu gupai nga ko aima wirika bakerepai ti paye Ime Akangbii? (b) Gini ngbatunga raka aAbarayama na Sara arakihe sa?

⁶ Abarayama awiriki bakerepai ti paye Ime Akangbii. Ko aʹasadi tiko ka ta na Mbori a wa Noa amangihe. Si nga ndu gupai Abarayama asogo irisokpiahe ti ni na kidu kia ti agu aboro naadu Ura yo, isoke zavura mbembedi agumeko. Ono tie, ko aye ka gbia wene moundo rogo gako raka. Ko adi Sara, nga gu dee naima ngba gbe na kidu na bakere idapase kuti Yekova. * Wa i avuranga vunga gude ya, i aima gbia bakere ngbarago mbiko iriso Yekova sa. I asonosi  wiri unvura Abarayama a nangia Roto, nga guko nangia wirinyaure.

7. Wai si aida apefuo Yesu wiriki Abarayama?

⁷ Abarayama aambunga Yekova ki merefuo gu irisokpiahe naadu Ura yo te. Ko na Sara aima ida kadu kia ti agu airisikpiahe naadu rogo gu ringara re. Si naida ani du na kina gu ngbatunga toro re ka ani aida ka sonosa ndikidi idapase. Si naida ani duadu na nyemu kadu kia ti kura aboro. Yesu aya wẽ apefuoko adunga ni “aboro zegino” te na mbiko gipai re, zegino nika sogayo asoga. (Oni gedi Yoane 15:19.) Ka si du nga gamo aborokporo watadu agu aboro du rogo gu rago mo araka rogoho nasoga ro mbiko gamo diaberã ka iriso Yekova, mo tingidi gupai nga anga kina ro sa duhe wo tipa ro te. Mo napekafuo gu kpiapai nga ga Abarayama na Sara nga aguyo nata na Mbori.

8, 9. (a) Ginipai namangi nga gu bangiri Abarayama aagonga ti ni ya? (b) Ginipai Yekova apehe fu Abarayama?

⁸ Rogo kura uru sa, pai amangi nga gu bangiri Abarayama aagonga ti ni ya. Yekova Mbori aya fuko ko mangipai! Ziazia Kekeapai afuranga gbe tipa gu gene Yekova afura na Abarayama ngbaha te, ono gupai si apehe nga “Mbori du na taarimo” ayugu tiko fu gu ruru kumba re. (Oni gedi Amokedi 7:2, 3.) Isoke Mbori akedi gako maraika ko ye ka yugo kpia gu taarimo nga ga Bakindo zegino dunduko fu Abarayama. Iriworago aima ti ti Abarayama ho ko abi gu bakparakparapai ni du dagba unga Mbori na agu akpiahe aboro aairisoho ti ragoko.

⁹ Ginipai du Yekova apehe fu Abarayama? “Mo gúari rogo ga ringara, dagba agumero, ki ye ku rogo gu ringara mi ka yugo foro.” Yekova aagumbanga pa gu ringara ko aidi Abarayama ndu ku rogoho te, ono ko aya fu Abarayama gbua wẽ ko nika yugo gu ringara re ayugo. Si aidi Abarayama mbu gako ringara na agumeko. Rogo gu sino raka nangia ga agu aboro re, pa agume aima du ni nyanyakihe gbe. Tipa boro mbu agumeni ki ga ku rogo kura rago tuturũ, si aima igirã ni kerehe; na kura aboro aabihe nga si gberẽ ti kpio!

10. Tipagine si aadunga ti ni ni taatapai fu aAbarayama na Sara i mbu kpuyo Ura yo ya?

¹⁰ Si aadunga ni taatapai fu Abarayama ko mbu gako ringara te. Ura angia kere kumukokumuko gbata. (Oni bi gu sanduki nga “ Gu Bakporo Abarayama na Sara Ambuhe.”) Gu kuruahe i akusaha sende yo nayugo gupai nga bawene akporo naadu Ura yo; kura aboro adu na abambu beyo na avuruhe yo 12 watadu susihe tipa gayo aborokporo na amoyambu, na akporo adu na bawene avurukporo nga gu adunga nvutu rogoho ya. Getekegeteke agene ime adu  kinaho gbiati agene biriko. Na oni tingidi gupai nga, anga paranga aboro nangia aAbarayama na Sara te; garãko aduwa 70, na gari kidu wa 60. Ko aduadu na nyemu gupai nga Sara raki wene raka zanga bakere mbugo, nga gu ngbatunga raka wene akumbakuadee dunduko aidaha tipa adiayo. Oni makianga pa agu asanahe i avura sanaha nibipa gu sunge Mbori afuhe fuyo re, na agu apai i abakibangiriyo na ni. Rago aima ngba tigaha ti Abarayama ka bi gupai nga Sara ima ida na gupai re! Wakina ko, ri aima ida ka mbu dodoroma raka.

11, 12. (a) Gini mbakadatise na diaberã si aidi aAbarayama mangihe mbata fu i guari Ura yo? (b) Gini apai namangi rogo gu wiso agu aboro re atumba nduge?

¹¹ Bakere sunge si aidi aAbarayama na Sara mangihe. Si aidi i tona mbakada bara gayo ahe tipa ka tona gayo nduge. I aberẽpa agu ahe si aida i rogoho na agu si aida i mbuhe. I aberẽpa gayo aboro a. I aima berãpa Tera a, nga guko naima gbinza gbe. I adiberã ka diako fuoyo na kini ngerefuo ko wa i aandu. Tera aima du na bakere nyemu ka ndu, bambiko Ziazia Kekeapai naya wẽ ko du nakuru na gako aborokporo Ura yo. Si nawira gupai nga ko aima mbu irisokpiahe. Roto nangia wiri gu wiri Tera nangia Arana andu na yó a.—Bam. P. 11:31.

¹² Ni yangaraha, gu wiso ki da i atumba nduge. Oni berẽnga pa agu aboro re i nadunguratiyo kugii ndugu bakporo yo na gu kanda i agehe pati bakporo. I avodi ahe kurii akameri na adongi, ki dungura zogozogo anya ku rogo ba sa, aborokporo na amoyambu ki susungu rogo abayo, na kini sungudi kina tumba nduge. * Isoke aboro aangera dunduko kina koyo du Abarayama ni tipa ko ya fuyo i tona nduge. Regbo ki da i tumba nduge, ki sa giiyo na Ura nyeanye kindi.

13. Wai badungu ga Yekova amoyambu awirika gu kpiapai nga ga aAbarayama na Sara areme?

¹³ Areme, dungu ga Yekova amoyambu nadiaberã ka ga ku rogo gu rago du na bakere zingo rogoho tipa abatungusipa ga Mbori Kindo. Aguyo naadiaberã ka wirika kura fugo tipa ka kiiso gayo sunge. Watadu i rengbe ka diaberã ka tungusapai ngba gu gene i ainidongo ho ya. Ngbatunga agu adiaberã re naida boro mbu kura gani apai ambu na kura gani ahe tipaha. Si ni wenepai gbe ka bi ga Yekova amoyambu i niwiriki gu kpiapai nga ga Abarayama na Sara! Ka ani yugu gu ngbatunga idapase re, Yekova fu ahe afu furani susi gu ani afuhe fuko gbe. Ka ko henga fu mosoro fu boro tipa gani  idapase te. (Eb. 6:10; 11:6) Ya mo ko afu mosoro fu aAbarayama na Sara?

14, 15. Wai gu nduge naadu ku Arana yo adu, na ginipai si awiraha nga si nasa Abarayama ko idi ka sungo Arana yo tipa bete regbo?

¹⁴ Agu aboro naandu re ainidi tiyo yee na nduge. Oni berẽnga pa wai aAbarayama na Sara aafura nindu, fugoyo kini koditihe na woro agu anzoro naadu ni tapatapa ra kuti vuro anya, na i ki ta ndu andu rii anya kini zoro rira yo ka ndu ni ndue tooni. Zavura agu aboro naandunga gbanga nunguro mbataano ya, i aima ye ki iniditiyo na dua bataya na kini gburuwaha na kini undo gu bakumba nangia Tera ko sungu rii kameri watadu dongi. I andu pavuru gu di nga Ferata. I adi dungu arame, ki da ti aposo, i kini ndu kindi.

¹⁵ Fuo nduyo tipa akirometere wa 960, i atona biko agu abambu naadu Arana yo, nangia kumukokumuko gbata. Agu aboro re asungu Arana yo tipa bete regbo. Isoke i amangihe wo mbiko gupai nga Tera aima gbinza gbe ka gene adunga beko berewe ka ndu ku mbatayo ya.

16, 17. (a) Gini mozunga Abarayama anyaki mbikoho? (b) Wai Yekova afu maku fu Abarayama ho ko adu ni Arana yo?

¹⁶ Fuo bete regbo kusa, Tera akpi garãko nada nga 205.  (Bam.P. 11:32) Abarayama agbia bakere wasa ti regbo kpio bako, bambiko Yekova aima fura na ko berewe. Ko aruguko berewe na kina gupai ko aruguko na ni Ura yo, na ko akiisi gako amokido. Ko akido Abarayama na gupai nga ko nika du “ni bakere rikaaboro,” na maku nika du ho fu arikaaboro dũ auru kpotosende mbiko ko. (Oni gedi Bambata Pai 12:2, 3.) Gu mozunga naadu dagba Mbori na Abarayama re asa Abarayama ko tumba nduge ka ndu ku mbatayo.

¹⁷ Ono bara gere, ahe aima nge be Abarayama berewe gbe, bambiko Yekova aima fu maku fuko ti gu regbo ko adu Arana yo. Ziazia Kekeapai napepa ‘agu aũkumuko dunduko i adunguraha, na agu aboro i adu na yó Arana yo.’ (Bam. P. 12:5) Tipa Abarayama da ni rikaaboro, si aidi ko duadu na ahe beko gbe gbiati amoyambu. Anga aregbo dũ Yekova asa gako amoyambu i kumuko te, ono ko nafu agu ahe afu fuyo si aida si du beyo tipa ka manga gupai ko akpinyemuhe. Fuo Mbori nyakasi Abarayama, ko aguari na gako aborokporo ka ndu ku rogo gu rago ko ainongo ho ya.

18. (a) Ti gini regbo banyanyakipa pai amangi nibipa ga Mbori mangaapai na aboro? (b) Gini kura nyanyakipa apai namangi rogo Nisana ti rameru14? (Oni bi gu sanduki nga “ Nyanyakipa Ramediwi Rogo Ziazia Kekeapai.”)

¹⁸ Ka boro guari Arana yo, ní nadia dungu arame ní ki da Karekimisa yo, nga gu ba dungu aboro anaasi Ferata rogoho. Gi ba re du banyanyakipa pai amangi rogoho nibipa ga Mbori mangaapai na aboro. Gopai nayugoho nga rogo gu diwi i asa rimoru kusa nga Nisana ti rameru 14, rogo gu garã nangia 1943 M.B.K. (Mbata fu Batikayo Kristo), Abarayama asi Ferata na gako aborokporo. (Gate 12:40-43) Gu rago Yekova akidopa yugoho fu Abarayama adu ku sudiyo. Rogo gu uru re, ga Mbori mozunga na Abarayama adati rengo.

19. Gu mokido Yekova amangihe fu Abarayama akodipa gine, na ginipai si awira wa gipai re atingidi Abarayama na ni?

¹⁹ Wa Abarayama aguari kaa ndu bara ku sudiyo, i aru pati agu agero naadu More yo, mbembedi na Sekeme. Rogo gu ba re, Yekova afura berewe na Abarayama. Gu mokido Yekova amangihe bara gere adu tipa ngbatunga  Abarayama, nga aguyo si adu nga i adia kumbo gu ringara re. Ya mo ti gu regbo re Abarayama aberẽ pa gu sangbanebi Yekova agumbaha ati Edene yo, nga gu naafura tipa gu ‘tita dee’ si adu nga ní nika ye ka batasa rikaaboro? (Bam. P. 3:15; 12:7) Si rengbe arengba kadu wo. Si nawira gupai nga ko aima tona kaa gia tiko na gupai nga ko angia papara gu nyanyakipa ringbisapai naadu berã Yekova yo re.

20. Wai Abarayama ayugu tambuahe tipa gu momu Yekova afuhe fuko?

²⁰ Abarayama aima du na bakere ngbarago tipa gi momu Yekova afuhe fuko re. Abarayama aata vuru gu ringara re na bakere rubangirise mbiko gupai nga aKanano adu kindi rogo gu ringara re. Ko adudua abamotumo yo fu Yekova. Ko aduaha mbata pati gu kikindigi angua naadu More yo, fuoho, ko ki dua kuraha pati Betere. Ko ayambu rimo Yekova, na si nawira gupai nga ko amangihe wo ni fuko tambuahe fu gako Mbori fuo berãko kuriipa wai ngbatungako nika du ku mbatayo. Si wa ko aima tungusapai a fu gu gako amurakporo nangia aboro Kanana. (Oni gedi Bambata Pai 12:7, 8.)Ono bakere asada adu fuko ku mbatayo kindi. Abarayama aaberãnga pa gu kpuko ko ambuhe Ura yo gbiati gu bawene apai naadu yo te. Berãko adu tipa kina agu apai naadu ku mbatayo. AEbere 11:10 naya tipa Abarayama: “Ko angere tipa gu bakporo du na nyanyaki mburuhe ti ni, du baduaha nga Mbori ni bamangihe a.”

21. Wai du gaani inohe tipa ga Mbori Kindo ni bakerehe ti ga Abarayama, na ginipai mo akpinyemu mangaha?

²¹ Agurani nairiso Yekova areme ima ino dungu apai tipa gu bakporo Abarayama aapidoho, nga ga Mbori Kindo.Abarayama aainongo pai tipaha wa gu ini ani he te. Ani ima ino gupai nga gu Kindo re nazogarago awere ngbangbaturũ yo na si nika gbarasa gi gbegberẽ zegino re barambeda, na ani ima ino gupai nga gu Ngbatunga Abarayama i aasungudo ko nga Yesu Kristo, ko nazogarago awere rogo gu Kindo re. Si nika du ni pa momu furani ka bi Abarayama ko nazingi be kpio na ki rugutiko wenengai na pa wai ga Mbori kidohe adigisitihe! Ya mo mo nakpinyemu ka bi Yekova ko nadigisi gako akidohe dunduko? Ka mo akpinyemuhe wo, mo nimangi agu apai kindi Abarayama amangihe. Mo du na nyemu ka mbupa kura apai tipa ka iriso Yekova. Mo nigisangbako, na kidu na bakere tambuahe tipa agu amomu ko nafuhe foro. Wa mo nikaa wirika ga Abarayama idapase, nga ‘baa fu aguyo dunduko naida pa Mbori,’ ko nika da ada ni bamo a!