1-3. (a) Wai kerepai atona ka pita gu kporo nga ga Abigaira? (b) Ginipai ani ka wirikaha tipa gi bawene dee re?

ABIGAIRA angere ki bi paranga ko niyaara koyo du ri ni kini mangi mbangirimbangiri. Ko adu na bakere gunde, na wene ndupai adu kinaho nasako ko du wo. Bakere gbigbitapai aapita. Ti gu regbo re, kere abasovura wa 400 adu gene naaye ka imo agu akumba dunduko naadu rogo gu kporo nga ga Nabara, nangia kumbaku Abigaira. Tipagine?

² Gi banarupai re atona na Nabara. Ko amangipai ni kere gbegberẽ sino, a wa ko anaamangaha. Ono bara gere, ko asenge gu boro ka ko aasenganga ní ya, nangia gu barutiriivura naadu na kere abanzengere beko. Awere tie, paranga sa dagba ga Nabara abamangisunge aoro koyo du Abigaira ni, kidu na gu kido nga ri nika berã gupai aberã ka ri mangihe tipa ka batasa yó. Ono ginipai ka kungbo dee sa amangihe kuti gu riivura re?

³ Ni bambata pai, ani wirikinga bete apai tipa gi bawene dee re. Da nangia Abigaira? Wai gi gbegberẽpai naaye re aenge? Ginipai rengbe ani ka wirikaha ti gari kpiapai nga ga idapase?

4. Gini ngbatunga boro nangia Nabara?

⁴ Sino Abigaira aima du kia gbe ti ga Nabara. Nabara aima dia bawene dee, ono Abigaira ki di gbegberẽ sino kumba tigari. Marã tigu naadu adu be Nabara gbe. Gako kumuko asako ko nibi tiko ni nyanyakipa boro kisusi, ono kura aboro aabiko wai? Ko nga gu boro Ziazia Kekeapai naima gumba gbegberẽ afugo tipa ní ni kerehe. Rogo rimoko yo nga “Gu Boro Adunga Berã Tiní Ya.” Ya mo avunguko afu gu rimo re kuriko kinaho i avunguko ni, watadu rimo wia du i ayambuhe kuriko kusa? Ani ainongo ginigu nga rengo te. Ono gu nga  rengo nga, gako mangaapai andu sa na rimoko. Nabara “adu ni boro gbigbita sino ni gbegberẽ boro rogo gako mangaapai yo.” Ko angia boro wingba na bambiribuda. Dungu aboro nanaagunde beko na kini sogoko.—1 Sam. 25:2, 3, 17, 21, 25.

5, 6. (a) Oni nabihe nga gini asino Abigaira nangba gbe? (b) Ginipai si awiraha nga si nasa Abigaira ri di gbegberẽ sino kumba?

⁵ Abigaira aima du kia gbe ti Nabara. Rogo rimori yo nga “Buba Sa Ngbarago ti Tiko.” Dungu abaagude nidu na bakere ngbarago kadu na gu wirini nga degude ngba angba, ono gu bagude du na tatamana nadu na ngbarago gbe ho ní ainopa gu wene asino ni du kpoto wirini yo. Ono gupai ninaamanga gbe nga, gu boro ngba angba ti kpotoni gbe, ní aberãnga padu na agu asino duwa rugatinapai, tatamana, ngara, watadu idapase te. Ono anga wo si adu tipa Abigaira te. Ziazia Kekeapai natambua pari tipa gari rugatinapai na gari ngbanya a.—Oni gedi 1 Samuere 25:3.

⁶ Si rengbe arengba ka kpakara bangiri kura aboro a nga, ngangara dee wa gure aru wai ka dia gbegberẽ sino boro wa Nabara. Gupai si aida ani inihe nga, ti agu aregbo naadu ku sayo re, gupai nanaamanga gbe nga avunguagude nanaaida pa gu boro si aida wiriyo di ní. Zavura ho boro anisia gani badiarogatise ni nisani, si aniidi avunguni idi pa gu boro re mbata. Ya mo avungu Abigaira du naidi ri di Nabara, watadu nambakadipai tipa gayo rogatise, mbiko gu kumuko na worimo nangia ga Nabara? Ya mo rungo du nasayo i mangihe? Ani ainongo rengoho te. Ono gu ini ani he tipa Nabara nga, gako marã aasanga ko ni wene kumbakudee te.

7. (a) Ginipai si aida agu avunguagude du areme bandatiyo ti mangaha ka i aida ka raba awiriyo i du na wene bipai tipa rogatise? (b) Ginipai Abigaira aima diaberã tipaha?

⁷ Agu avunguagude du na tatamana naraba awiriyo i du na wene bipai tipa rogatise. I asosodanga awiriyo i mangi rogatise tipa marã watadu i tona mbakadapa rogatise mbata fu i da ba agu asunge rogatise aye na ni kurii boro te. (1 Kor. 7:36) Ono tipa Abigaira, kurapai ho berewe ka ri amangihe te. Gu naadu nga ri aima dia Nabara, na ri ki ima dakuti gupai nga ka raka na ko kinawo.

8. Da Nabara asenge ní, na tipagine gupai re adu ti ni ni pamungo?

⁸ Nabara aba rungo ti Abigaira kina ku mbatayo berewe. Gu kumba ko asenge ko angia Davide. Ko nangia gu ruru ga Yekova moyambu Samuere ambedi ko ni nzeme bakindo bambiko Yekova asiako ko diba Bakindo Saura. (1 Sam. 16:1, 2, 11-13) Wa Davide aaora be Saura wa ko aagbata ko ka imoko, ko andu kini raki ngbakungba yo na gako abasovura 600.

9, 10. (a) Wai raka aye ka kpakara fu Davide na gako akumba? (b) Tipagine si aidi ti ni Nabara du na tambuahe tipa gupai Davide na gako akumba anaamangaha? (Oni bi gu kekeapai abi a du bandu waraga yo tipa gu 10 genewaraga.)

 ⁹ Nabara anaaraka Maona yo ono kini mangi gako sunge mbembedi na Karumera. * Agu agbata re adu na wene nvuo rogoho tipa riga akandoro, na Nabara adu na akandoro beko 3,000. Ono patihe dunduko nangia kungbo ngbakungba. Gu ngbakungba nga ga Parana adu ku sudiyo. Ku uroyo kingia gu gene naandu ku Baime Tikpo yo, nga gu gene naadu na angbungumu rogoho gbiati amaga. Rogo agi arago re du Davide na gako akumba aagbuka be Saura na kini sota asota tipa ka gbia riahe. Si nawira gupai nga anyanvuo du i anaamanga ra tipa ka gbia riahe. Raka aima kpakara fuyo gbe. Wo i anaagbia agu aparanga nanaariga ga Nabara akandoro.

¹⁰ Gu nyanyaki abasovura re amangi agu ababanda anya re wai? Wa ka i angia gbegberẽ rii aboro yo, ka i atona ka roga ga Nabara akandoro kini ri ra wa i aida na ni. Ono i adu wakina ndugu pati ga Nabara anya na amoyambu. (Oni gedi 1 Samuere 25:15, 16.) Dungu apai nanaagbia akandoro na ababandara. Dungu anyarinde naadu rogo gu rago re, na gu ngbandarago nga ga Yisaraere sudiyo ambedi ambeda na kura aringara nga gu airadĩ anaaye aye rogoho dedede kini ti kurii anya. *

11, 12. (a) Wai Davide afura ni irisa fu Nabara? (b) Ginipai nagberẽ ti gu gene Nabara akaragapai ngbaha?

¹¹ Si aima du ni kpakarapai tipa agu akumba re niri he dunduko ngbakungba yo kini soro sapehe. Rogo kura uru sa, Davide akedi abandusunge i ndu ka sana Nabara tipa undo. Ko akediyo ti wene regbo. Si angia regbo kpe mange akandoro, nga gu regbo aboro anaari he kini gamu ahe wenengai. Davide asiaka wene afugo asiaka a i ndu ka pehe fu Nabara. Ko afura tipa tiko fu Nabara ki ya ‘wiro nga Dawidi,’ na gure ayugu gu irisa ko adu na ni tipa Nabara, mbiko ko adu wa kina bako rogo garã yo. Ga Nabara karagapai angia gine?—1 Sam. 25:5-8.

¹² Ko azingi gbegberẽ! “Ko ki gumbapai fuyo nyanyaki,” wo gu paranga naye fuo Abigaira re apehe. Nabara apoi na fugoko kuari gbe pati gako kpakuto, ime, na riahe. Ko asawia Davide na ki ya wẽ ko nga kungbo moyambu naora be bairako. Si nawira gupai nga ga Nabara  bipai adu wakina ga Saura, nga gu ko nasogo Davide wa rii woo. Boro ho dagba agu akumba ue re naadu na ga Yekova bipai te. Mbori aima kpinyemu Davide gbe na kini biko angianga ni kungbo basamungu ya, ono ni gu boro nika ngia bakindo Yisaraere.—1 Sam. 25:10, 11, 14.

13. (a) Ginipai Davide amangihe ho ko agi gu sengahe ni nga ga Nabara? (b) Ginipai gupai du rogo Yakoba 1:20 ayugoho tipa gupai Davide azingi ko ki guari ka ndu ka mangaha?

¹³ Ho ga Davide abandusunge akaragatiyo ni fuoko ki gumba gupai fuko namangi, ngbaduko aimi wa ngbadi. Ko ki zinahe fu gako akumba ki ya: “Oni vódi gaoni basape wa du oni ni ba sa sa!” Davide ki vo gako basape a, ki guari na akumba fuoko 400 ka ndu kua Nabara yo. Ko azungahe ka nyasariipa guhe nga kumba naraka rogo ga Nabara kporo. (1 Sam. 25:12, 13, 21, 22) Davide aduadu na rengo beko ka zinga gbegberẽ, ono gupai ko aandu ka mangaha re aangbanga te. Ziazia Kekeapai naya: “Gu zinga nga ga boro si amanga nga gu rurupai nga ga Mbori te.” (Yak. 1:20) Ginipai Abigaira amangihe tipa gari aborokporo?

14. (a) Rogo gini gene Abigaira aima tona ka mangapai tipa ka mbakada gu kerepai Nabara amangihe? (b) Ginipai rengbe ani ka wirikaha ti gu kparakparapai naadu dagba Nabara na Abigaira?

¹⁴ Abigaira aima guari ka tona ka mangapai tipa ka mbakada gu kerepai Nabara amangihe. Ri aima degaturi ka gia gupai moyambu aye ka pehe. AOno tipa Nabara, gu paranga moyambu re aya wẽ ka i gumbanga ha fuko ya, “bambiko wa du ko ni ngbatunga awiri gbegberẽ sino aboro, nga gu ko ka aboro agumba nga pai fu ko ya.” (1 Sam. 25:17) Pa bi Nabara tiko ni kikiipa boro asako ka ko idinga boro gumbapai fuko ya. Ngbatunga gu pamungo re ima kio areme ti aboro a. Ono gu moyambu re aima ino gupai nga Abigaira adu kia, na si nasa gupai nga ko ndu ka pe gupai re fu kina ri.

15, 16. (a) Wai Abigaira ayugu gupai nga ri adu wakina gu wene ruru dee gumbayo pari rogo gu kitabu nga Asanza? (b) Tipagine ga Abigaira mangaapai aadunga ti ni ni pa samungu kuti gu pagbia nga ga kumbari ya?

¹⁵ Abigaira aberẽpai na ki mangipai ni ipo. Ziazia Kekeapai naya: “Abigaira ki ipisi tiri.” I pe gupai nga Abigaira ‘aipisi tiri’ bara biama rogo gi pangbanga re. Ri ambakadi agamahe kpaima fu Davide na gako akumba. Agu ahe re angia udiudi kpakuto, imekakue, akandoro, ugu zende ahe, akpuro ugu rindi kakue, na ugu vurumo. Abigaira aima ino gupai wenengai nga ri naadu kurii agu ahe naadu kporo ho dũ, wakina gu wene ruru dee peyo pari rogo gu kitabu nga Asanza. (Snz. 31:10-31) Ri akedi agu ahe re mbatayo be gari amoyambu, ri  kini ye tigari sayo nisari. “Ono ri agumba nga ha fu kumbari nga Nabara te.”—1 Sam. 25:19.

¹⁶ Ya mo gere nayugo gupai nga Abigaira aima samungu kuti gu pagbia nga ga kumbari kini mangipai ngbariri? Oó; si naida ani tingidi gupai nga Nabara aima mangapai gbegberẽ kuti ga Yekova siasia moyambu, nga gu mangaapai ka ye na kpio dungu aboro rogo ga Nabara kporo. Ka Abigaira aamanganga pai ya, anga ka gure adu nga ri nangbe na kumbari rogo gako kere sino te? Ono ti gu regbo re, si aidi ri peresi pa ra fu Mbori mbatayo fu pa ra fu kumbari.

17, 18. Wai Abigaira andu koyo du Davide ni, ginipai ri apehe, na gine nasa fugori si du na ome ti ni?

¹⁷ Mbata fu ri turũ, ri agbia Davide na gako akumba. Ri ki ipisi tiri berewe ki zoro ri dongi yo na ki umbasi tiri barabangiri Davide. (1 Sam. 25:20, 23) Ri ki tona ka zungadi tiri na kpotoriyo dũ fu Davide tipa ko inipai fu kumbari na gako aborokporo. Gine nasa fugori si du na ome ti ni?

¹⁸ Ri afura si kidu wa kina boro ri du nagumba gbegberẽ fugo fu Davide. Ri aima pe gupai fu Davide a nga kumbari nga gu boro adunga berã tiní ya, na ki pe gupai nga si arunga Davide mangi ngbatunga boro wa gure gbegberẽ te. Ri ayugu gari kido kuti Davide ni ga Yekova moyambu, na ki pe gupai nga ko “naso gu vura nga ga Yekova.” Ri ape gupai a nga ri ima inopa gu kidohe Yekova amangihe na Davide nibipa zogarago, mbiko ri aya: ‘Yekova amanga gu wene apai dunduko fu gi gbia a wa ko agumba ha tipa ro, ki ringbisi ro ni bazogo ku ri aYisaraere.’ Kurigure, ri azungodi Davide ka ko mangingo gupai nika ye na bapekure kuriko watadu nika ye na “rungo” ku kpotokoyo ya. (Oni gedi 1 Samuere 25:24-31.) Gure angia wene afugo nirengo!

19. Wai Davide akaragapai fu Abigaira, na tipagine ko asambuo ri ti ni?

¹⁹ Ga Davide karagapai angia gine? Ko adi gu gamahe Abigaira aye na ni ki ya furi: “I sámbua Yekova, ga aYisaraere Mbori, nga gu ko nakedi ro areme mo ye ka gbia re! Maku dú foro tipa ga tatamana, maku dú foro naza re areme ti uka kure!” Davide asambuo ri tipa ye ri ni ngara ka gbia ko, na ki pe gupai ku ngbari nga ri ima zako ti uka kure. Ko aru ki ya furi: “Mo gá ku kpuro yo zezeredi; mo bí, mi gi sangbaro.”—1 Sam. 25:32-35.

20, 21. (a) Ginipai ngba tiro nibi gupai nga Abigaira akaraga tiri koyo du kumbari ni? (b) Wai Abigaira ayugu wingbaduse na rugatinapai nibipa sia regbo ka fura na Nabara?

²⁰ Fuo guari Abigaira ka ga, gene aadunga beri wa ka ri he berãpa gupai namangi ni gu uru re te; na ri aima ino gu kparakparapai  wenengai naadu dagba gu wene sino kumba nangia Davide na gu kere boro ri asoro riri tii ko. Ono ri aaberãnga pa Davide aberã kindi te. Gu pangbanga re naya: “Abigaira ki yega koyo du Nabara ni.” Ii, ri akaraga tiri fuo kumbari kini ndu ku mbatayo na gari sunge kporo wa ri angia diako. Ri apepa gu gamahe fuko ri andu na ni fu Davide na gako akumba. Ko adu na rengo beko ka ino paha. Na si aidi aida ri pepa gupai fuko ri amangihe ka batasa aboro mbata fu ko gihe ngba kura boro, bambiko ka ko agihe ngba kina kura boro, ka si akiisi gako zee kina ku mbatayo. Ono anga ri apehe fuko ti kina gu regbo ri akaraga tiri ku kporo yo te, bambiko ko amangi pumbo wa gu pumbo nga ga bakindo na ko ki ima kpi imekakue bakere gbe.—1 Sam. 25:36.

²¹ Abigaira ayugu wingbaduse berewe na rugatinapai. Ri asungudi kina wiso ka fura na ko buda na kafu bangiriko yo. Ono ko arengbe arengba kadu na zinga kindi. Ono wa si avura duwo, ri andu fuoko ki gumba agu apai fuko dunduko namangi. Isoke ri aberẽ gupai tigari nga ko nika su kuti ri ki mangi ri gbegberẽ. Ono wo ko amangihe te. Ko asungu kina bako wakina mbia.—1 Sam. 25:37.

22. Ginipai namangi Nabara, na ginipai rengbe ani ka wirikaha ti gipai re nibipa agu azuũ aboro amanga gayo aborokporo na ni?

²² Ginipai namangi gi kumba re ko asungu ti ni zanga woro? Ko aima “kpi ku kpotoko yo, ko ki sa tiko wa kina mbia.” Ono ko akpi nzunzu fuo arame wa bawe, angianga mbiko kungbo kaza ya. Gu pangbanga re naya: “Yekova ki mangi Nabara; ko ki kpi.” (1 Sam. 25:38) Wa Yekova amangi rurupai nga ka imoko, gu gbegberẽ rogatise Abigaira akongo ku rogoho adigi. Wa vura duhe nga Yekova aimongo aboro areme wa gu ko anaaimo yó mbata te, gu pangbanga re natingida rani na gupai nga, gbegberẽpai ho rengbe boro kaa manga gani boro na ni kporo zanga Yekova inipaha te. Ho Yekova abihe ni nga wene regbo ima da tipa ko mangipai, ko nasarangbanga ni ruruhe.—Oni gedi Ruka 8:17.

23. Gini kura bawenepai berewe naye fu Abigaira, na wai ri ayugu gupai nga ri adu kindi na umbasitise?

²³ Gini kura bawenepai berewe namangi fu Abigaira kurii gu nga ri akuru rogo gbegberẽ rogatise? Ho Davide agi gupai ni nga Nabara kpi, ko akedi gako abandusunge i ndu ka sanango Abigaira fuko. Gipai re asẽ Abigaira kina mbatayo ri ki karagapai ni kina ipo ki ya: “Oni ngére, ga moyambu du wa vururo nikazunda ndu ga gi gbia amoyambu.” Fugori nayugo gupai nga ri aatonanga kadu na rukö mbiko gupai nga ri nika du ni dia Davide te; gupai ri apehe zaatu nga ri nika du ni ga gako amoyambu moyambu!  I pe gupai berewe nga ri aipisi tiri, bara gere, tipa ka ndu fuo Davide.—1 Sam. 25:39-42.

24. Gini kpakaraapai Abigaira ahihe rogo gari vovo raka na kumbari, ono kumbari na Yekova anaabi ri wai?

²⁴ Ono anga gure nga apai aima ngba fu Abigaira kindi te; gari raka na Davide aadunga ni taataha ti aregbo dũ te. Davide aima du na dee beko mbata rimori angia Ainoma, na wa Mbori avura mbu aboro ti gu regbo re i rogo adee susi sa, si anaaye aye na kpakaraapai fu gu ruru adee naadu ti gu regbo re. Ti gu regbo re a, Davide aadanga ho ni bakindo te; kpakaraapai kinaho naadu fuko kindi ku mbatayo si aidi ko dibehe mbata. Ono wa Abigaira anaaundo Davide na kini songodiko rogo gayo raka, na ki vungu gude fuko, ri aye ka ino gupai nzunzu nga ri adu na kumba beri nga guko naakpinyemu ri gbe na kini banda ri. Ti kura regbo sa, Davide andu ki batasi ri be abaziaboro! (1 Sam. 30:1-19) Gure nga Davide aima kpinyemu Yekova Mbori gbe, nga guko nakpinyemu gu ruru tatamanatatamana ngangara adee duwa gure na kini biyo na kikiipayo.