1. Ga zegino bipai nga gine tipa mangaapai zanga wasiro?

BADUNGU aboro aidanga ka du ni iriiri yo te. Gipai re nga rengo ti gi gaani regbo re. Rogo badungu aringara, aboro nabi pa kodaba dagba kumba na kurako watadu dee na kurari, gbiati kodaba na gu boro angianga badiarogatise ya ni wenepai. Gi mangaapai re aboro natakapandehe rogo awaraga pangbanga na aũngbarago. (Tam. 12:8) Wasiwasi mangaapai ima maapai na mo ima rengba ka bakabangiro nga, ‘Ya mo si taata boro raki iriiri raka?’ Gaani karagapai na kido nga, ii, Yekova ima rengba ka undo ndikidi aKristano i nye ni iriiri yo.​—Oni gedi 1 ATesaroniko 4:3-5.

2, 3. (a) Tipagine duhe ti ni ni nyanyakipa pai ka sovura kuti gbegberẽ nyemupai? (b) Ginipai ani ka wisigoho rogo gi kekeapai re?

² Ono tie, gu bambatapai si aida ani inihe nga tipa ka raka iriiri raka, ani du wa ka ani sogo wasiwasi nyemupai. Kina wai rengbe tĩo ka zio ti kombe, kinawo wasiwasi berãpai na gbegberẽ nyemuapai narengbe ka zio Kristano ka ni asoganga ha ni kina boro ipo ya. Si ima rengba ka ngba ti kpotorani na ki sarani ani mangi wasiwasi apai. Fuo bete regbo kusa, nyemu ingapai ima rengba ka kio rogo boro yo si ki sa gupai nga ni mangi ingapai. Ti ngbatunga agu regbo re, zavura ga Yekova moyambu rengbe  ka mangapai kuti gani nyemupai ka momu kuru funi. Nirengo, ‘nyemuhe na vunga ingapai.’​—Oni gedi Yakoba 1:14, 15.

³ Si ni nyanyakipa pai ka berãkuriipa wai rengbe gbegberẽ nyemupai ka kusa kere ingapai. Nairiwo wai du he ni pa ngarasaro ka ino gupai nga ka ani ambunga gene fu gbegberẽ nyemupai si sono ya, ani mangingo wasiwasi pai na ki gbia kere mbugo be sangbanaha te! (Gara. 5:16) Ani wisigingo apai biata nga gu rengbe ka undo rani ani sovura kuti wasiwasi nyemupai: gaani pagume na Yekova, gu rugute du rogo Fugoko yo, gbiati gu undo rengbe ani ka gbiaha be agu awirinarani nyaki rogo toro yo.

4. Tipagine duhe ti ni ni nyanyakipa pai ka mbeda na Yekova?

⁴ Gu rugapai nga ga Ziazia Kekeapai fu agu aboro naida ka ‘mbeda na Mbori’ nga: “Oni gírisi beroni, . . . oni mbákadi kpotoroni yo.” (Yak. 4:8) Ho ani abi gaani pagume ni na Yekova na nyanyakipaha, ani namanga ome ka sa ngbarago tiko rogo apai yo dũ, kodihe na agu apai ani aberãha. Ani naida ka du na ‘ziazia kpotorani’ yo ni gbe ani berãrani kuti agu apai du ni iriirihe, na du ni wenehe. (Tam. 24:3, 4; 51:6; Frp. 4:8) Nirengo, Yekova amanganga rani ni kerehe te mbiko kpakpa aboro nga ani. Ko ima ino gupai nga si taata furani tipa ani du na gbegberẽ nyemupai. Ono ani ima inoho nga si naba kina gberãrago tiko ho ani ambugene ni fu gbegberẽ aberãpai kuba gupai nga ani mangi ome ka sogaha. (Bam. P. 6:5, 6) Berãkurii gipai re nasarani ani diberã ka banda gaani aberãpai si du ni iriirihe.

5, 6. Wai du rengbe kparakpee ka undo rani ani sovura kuti wasiwasi nyemuapai?

⁵ Gu nyanyakipa gene rengbe ani ka yugo gaani kido kuti Yekova ngbaha nga ka kpara fuko tipa ka sovura kuti wasiwasi aberã. Ho ani ambeda ni na Yekova rogo kparakpee yo, ko nambeda na ani a. Ko naundo rani na gako ziazia toro, na si nanyakasa rani ani sogo wasiwasi aberã na ki nye ni iriiri rani. Sidu, ani yugungo ho ayugo fu Mbori nga ani naida ka sa ngbarago tiko na agu aberãpai du ngbaduraniyo. (Tam. 19:14) Ya mo ani naasanako tipa ko yugu bara gu gbegberẽ nyemupai du rogo rani yo nga gu rengbe ka ndu na ani sa ingapai? (Tam. 139:23, 24) Ya mo ani naakpara fuko dedede tipa ko undo rani ani nye ni rururani ho ani agbiatirani ni na asada?​—Mt. 6:13.

⁶ Wai i asonosi rani watadu gu raka ani anaarakaha mbata aima rengba ka sonosa nyemu manga agu apai Yekova asogaha. Ka si vura duwo vurũ, ko ima rengba ka undo rani ani mangi ariapai ka irisoko ngba wene gene. Bakindo Davide aima ino gipai re. Tingbafuo ko mangi bari na Bataseba, ko akpari fu Yekova nga: “Mo fú gigiri kpoto yo ku rogo re yo, ki mbakadi torore berewe ku rogo re yo ni ruru he nyanyaki.” (Tam. 51:10, 12) Manga ingapai ima rengba ka ngba ni kerehe ti bororani, ono Yekova rengbe arengba ka fu gako toro furani ani mangi gupai ko akpinyemuhe. Ka si vura dunga gbegberẽ nyemupai ima kio rogoraniyo na si ki idi ka fu rii iriiri aberãpai, Yekova rengbe arengba ka undo rani ani mangipai kuti gako arugute na ki kidu na diabese mbiko raka ani kutini. Ko rengbe arengba ka ka na gene be gbegberẽpai ka si moingo pai rogo rani yo ya.​—Tam. 119:133.

7. Wai du rengbe Fugo Mbori ka undo rani ani banda tirani be wasiwasi aberã?

⁷ Yekova rengbe arengba ka karagapai kuti gaani akparakpee tipa undo vurube  Fugoko nga Ziazia Kekeapai. Gu tatamana du rogo Fugo Mbori yo si du na “wene sino mbata” watadu ruru berã. (Yak. 3:17) Geda Ziazia Kekeapai na auru dũ na kini berẽkurii gupai ani a gedaha rengbe ka undo rani ani banda berãrani ti wasiwasi apai. (Tam. 19:7, 11; 119:9, 11) Kurigure, Ziazia Kekeapai na akpiapai rogoho gbiati arugute nga gu rengbe ka undo rani ka ani ti nga ku rogo wasiwasi nyemuapai ya.

8, 9. (a) Ginihe naasa paranga sa ko mangi wasiwasi kodaba? (b) Rogo gini bangiriaba areme gu rugute du rogo Asanza kapita 7 narengbe ka undo rani?

⁸ Ani nagedapai rogo Asanza 5:8 nga: “Oni gbísi gaoni apai tuturũ ti [dee wasiro] ku sa yo, ka oni nimbédi nga ku pa ngbadimo gari bambu ya.” Gu kerepai du ti zanga mangapai kuti gi rugute re ni yuguyuguhe rogo Asanza kapita 7, ani nagedapai yo tipa paranga kumba nata pati gu bambu nga ga dee wasiro. Rago nambeda ka biso. Dee gbiako ti durugodurugo rago nga guri vo roko dee bari. Ri dunguoko na ki nyoro pangba ko. Afugori zingisi nyemupai rogokoyo nga gu adunga gene beko wa ka ko sovura kuti ni ya. I ki mangi wasiwasi kodaba ni yangaraha. Si nawira gupai nga, ho gu paranga kumba re aandu ni, wasiwasi kodaba ko aagbata ka mangaha te. Na ko aadunga na inohe te. Ono wa si avura duwo, ko araki na gu gbegberẽ sangbanapai naaye mbiko  gako mangaapai. Wa ka ko adu tuturũ ti ri wo ka pai amangiko te!​—Snz. 7:6-27.

⁹ Ya mo ani rengbe ti kura aregbo ka mangapai zanga inohe wa gure, isoke ka ndu ku rogo gu kere aba nga gu rengbe ka zingisa gbegberẽ nyemuapai? Ni kpiapai, terevizioni rengbe ka ye na agu ambakadapai yuru angbanga bibihe ya. Ginipai rengbe ka manga ka singia mo nabi terevizioni ti gu regbo re? Watadu mo rengbe ka zaka agu abangiriba rogo internet zanga inoho nga gu nayamba aboro tipa i bi kundiri aboro, na kura gbegberẽ mangaapai nga ga kodaba. Ya mo ti gu ngbatunga aregbo re, ani arengbanga ka gbiatirani na gupai rengbe ka zingisa gbegberẽ nyemupai rogoraniyo na si ki sarani ka ani songa vura ka nye ni iriiri rani ya te?

10. Tipagine du agu abuga nazingisa nyemu kodaba ti ni ni gbegberẽhe? (Oni bi gu sura du ti tonatonaha.)

¹⁰ Gu kura gene Ziazia Kekeapai aundo rani ngbaha nga ka fu rugute furani tipa wai ka mangapai na kumba watadu dee nga guni angianga gaani badiarogatise ya. (Oni gedi 1 Timoteo 5:2.) Gu ngbatunga arugute re nazahe ti ba agu abuga nazingisa nyemu kodaba. Gu kura aboro nabi pipiro bangirise na ngera ngba gu gene nazingisa nyemu kodaba nga gbegberẽ pai ti ni te, mbiko gupai nga boro azadanga kpoto kurani te. Ono gu ngbatunga mangaapai re ima rengba ka zingisa wasiwasi aberã nga gu rengbe ka ndu sa wasiwasi kodaba. Si aima manga badungu aboro, na si ima rengba ka manga rani a.

11. Gini kpiapai Yosefa amoihe?

¹¹ Yosefa aima mangapai na tatamana nibi gipai re. Ho dia bairako nangia Potifaro aasadi ni ka sosoda ko, ko aima ka gari bakere asadatise. Ono ri aambunga fuoko te. Aˈuru dũ ri anaayamba ko tipa ko du na ri. (Bam. P. 39:7, 8, 10) Ringbisihe kuti kura wene bawiriki Ziazia Kekeapai sa, si adu wa ka i ya dia Potifaro aya: “ ‘Ani dunga na kina ro ue tipa wiri bete regbo,’ na ri adu na gu maabangirise nga [Yosefa] nika manga bambata diandue.” Ono tie, Yosefa aima diaberã nga ko ambunga gene furi ri sosodi ko te. Ko aima ka gupai ri aye na ni sako re, na ko aabanga buga na ri a te, rogo gi gene re, ko aambunga gbegberẽ nyemupai si sono ngbaduko yo te. Ho ri aasadi ni ka manga kodaba na ko ngbaome, ko adiberã ki mangipai ni ipo. “Ko [ambu] gako roko ku be ri ki oro, ki gba ku zegi yo.”​—Bam. P. 39:12.

12. Wai du ani ainoho nga guhe ani akpariaha ima rengba ka mangapai na ngbadurani?

¹² Ziazia Kekeapai natingida rani a na gu kerepai du ti mbu bangirani si nangi ngbadurani. Kaa bi kura aboro na nyemu kodaba ima rengba ka zingisa nyemu wasiwasi kodaba. Yesu azahe nga “gu ni nangana de ni nyemu ri ni ima manga bari na ri kpotoni yo.” (Mt. 5:28) Oni tingidi nga gupai namangi Bakindo Davide. “[Davide] aru ri bambu yo ko ki bi de ri nimbedi gari ime.” (2 Sam. 11:2) Ko adianga bangiriko ti ri kusayo na ki tona kaa berãpa kura apai te. Gi pai re asako ko kpinyemu dia kura boro na ko ki mangi wasiwasi kodaba na ri.

13. Tipagine si aida ti ni ani mangi ‘zunga he na bangirani,’ na gipai re nakoda gine?

¹³ Tipa ka sovura kuti wasiwasi aberã, si naida ani mangi ‘zunga he na bangirani’ wa gu ruru kumba nangia Eyobo amangihe. (Eyo. 31:1, 7, 9) Ani du wa ka ani diberã ka banda bangirani ti kparia kura aboro na gbegberẽ nyemupai. Gure nakoda dia bangirani kusayo ti agu asura nazingisa nyemu kodaba nga gu rengbe ka du rogo kompiuta, awaraga na rogo kura ahe.

14. Ginipai rengbe ka undo rani ani nye ni iriiri rani?

 ¹⁴ Ka pai duho dagba agi apai ani nawisigihe re nga gu mo nabihe nga si rengbe ka undoro mo sovura kuti gbegberẽ nyemupai, mo mangipai ni kina boro ipo kutini. Mo mangipai kuti gu rugute du rogo Fugo Mbori yo, nga gu rengbe ka undoro ka mo mangingo irairapai ya na mo ki nye ni iriiri ro.​—Oni gedi Yakoba 1:21-​25.

15. Kangia ani nasovura kuti gbegberẽ nyemupai, tipagine duhe ti ni ni nyanyakipa pai ani gbata undo?

¹⁵ Kangia ani nasovura kuti gbegberẽ nyemu kodaba, ani ima rengba ka sana awirinarani aKristano i undo rani. Rengo ngaha nga, taata pai ngaha ka saka ngbatunga pai wa gure na kura boro te. Ono ho ani ambu gu Kristano ni naima nyaka ni ini gupai du tipa rani si rengbe ka undo rani ka ani bingo gbegberẽ nyemupai na taatapaha ya. (Snz. 18:1; Eb. 3:12, 13) Ho ani apeka pa gaani arungbura ni fu gu Kristano niima nyaka rogo toro yo, ni rengbe ka undo rani ani inipa gaani kura arungbura. Na si ki rengbe ka undo rani ani mangi ariapai tipa ka nye rogo ga Yekova nyemuse.

16, 17. (a) Wai du rengbe abaakumba ka undo agu aboro nasovura kuti wasiwasi nyemupai? Oni funga kpiapai. (b) Tipagine duhe ti ni ni nyanyakipa pai fu agu aboro nabi kpia kundiri aboro i gbata undo ni ipiipihe?

¹⁶ Abaakumba rogo dungurati ima rẽ tipa ka undo rani. (Oni gedi Yakoba 5:13-15.) Paranga kumba Brazil yo aasovura na gbegberẽ nyemupai tipa dungu agarã. Ko aya: “Mi aima inoho nga rago angbanga ti Yekova na gimi aberã te, ono zee azio re azio ka pe gupai fu aboro naamanga re.” Si ni gupai nafu ngbarago nga, kura bakumba sa rogo gako dungurati aye fuoko na ki ngarasi ko tipa ko gbata undo. Gi paranga re natingida gupai nga: “Kina ngbare nazere ka bi wai abaakumba afura na mi ngba wene gene, na ki gi tiyo nami susi wai mi aaberãha. I adegetuyo wenengai ka gia gimi akpakarapai. I amangisunge na Ziazia Kekeapai ka yugoho nga Yekova nakpinyemu re akpi, na i akparikpee na mi. Si adu fere taata mi idi gu rugute i afuhe fere rogo Ziazia Kekeapai yo.” Fuo susa agarã kusa, ko amangi sona ku mbatayo rogo toro yo, na ko aya: “Mi ima ino wai awere nyakipa gupai nga ani gbata undo kuba gupai nga ka asada ka oka gaani apai kina tipa tirani.”

¹⁷ Si ni nyanyakipa pai ka gbata undo ka si dunga gbegberẽ aberã naye kurirani yo mbiko ani namanga gu wasiwasi pai nga kaa bi kpia kundiri aboro. Ka ani di gbanga regbo zanga na gbata undo, gu gbegberẽ nyemupai re nadu na “mobara, si ki vungu ingapai” na ki ye na gberãrago fu aboro na wasiro kuti rimo Yekova. Badungu ga Yekova amoyambu aima gbata undo mbiko i naida ka sa ngbarago tiko na ka nye rogo gu dungurati nga ga aKristano.​—Yak. 1:15; Tam. 141:5; Eb. 12:5, 6.

18. Ga mo diaberã nga gine?

¹⁸ Wa wasiwasi mangapai andu kindi ku mbatayo rogo gi ga Satana zegino re, Yekova na ngbarago ka bi gako amoyambu i ni mangi ome ka banda gayo aberã ni gigirihe na ka mangapai kuti gako andiko! Tipa ani rengbe ka manga gipai re, ani dinga berã adia ka nye mbembedi na Yekova na kaa gia agu arugapai ko afuhe furani rogo Fugoko yo na vurube gu dungurati nga ga aKristano. Nye ani ni iriiri rani naye na wene sangbanapai gbiati zereda berã yo tona kina awere. (Tam. 119:5, 6) Gizo ku mbatayo, fuo dia yo Satana kusayo, ani nika du na momu ka raka rogo gu zegino nikaa dunga kutiibe gu gbegberẽ maapai kurii nga ga Satana ya.