Si gu ku mbatayo

Mo gu kuti tangaratangara ariihe

Halfpoint Images/Moment via Getty Images

ONI NGÉRE TIE!

Bakere pa Aboro Nga ga Irangbii yo Nafu gu Zahe Nga Aũfugo Dagbase Ima Rengba Kadu na Gbegberẽ Sangbanapai Kurii Paranga Aboro—Ginipai Baibiri Ayugoho?

Bakere pa Aboro Nga ga Irangbii yo Nafu gu Zahe Nga Aũfugo Dagbase Ima Rengba Kadu na Gbegberẽ Sangbanapai Kurii Paranga Aboro—Ginipai Baibiri Ayugoho?

 Rogo Merekoko 23, 2023, bakere pa boro rogo gu basunge nangerakurii padu kpoto aboro wenengai vuru Amerika agumba gupai nga, aũfugo dagbase ima du na gbegberẽ maapai kurii dungu paranga aboro.

  •   “Wa vura duhe nga aũfugo dagbase ima rengba ka du nipa undo fu gu kura agude na paranga aboro, badungu ndu apai duho nayugo gupai nga aũfugo dagbase ima rengba kadu na gbegberẽ maapai kurii berã agude na paranga aboro gbiati padu kpotoyo yo wenengai.”—Social Media and Youth Mental Health: The U.S. Surgeon General’s Advisory, 2023.

 Gu bafu rugute re ayugu agu agopai nayugo gu ndupai si aida ani berẽ ti ni kurii gipai re.

  •   Gu paranga aboro du garãyo dagba 12 kuti 15 “nga aguyo nadia asaa susi biata rogo uru sa kuti aũfugo dagbase ngba kerepai yo nga ga du na kaza berã kodihe na gu kaza naye mbiko bakere gberãrago.”

  •   Ho aguyo du garãyo 14 amangasunge ni na aũfugo dagbase gbe, i nagbia tiyo na agu apai nga ga “zanga wene rame, sawiahe rogo internet, du na gberãrago tipa wai i angera, bi tiyo nga sunge tiyo te gbiati bakere gberãrago, na gipai re namanga adegude gbe kisusi akumbagude.”

 Waigu rengbe avunguagude ka banda awiriyo ti gi kerepai re? Baibiri nafu wene arugute.

Gupai rengbe avunguagude ka mangaha

 Mo mangipai. Wa ngia mo vungugude, mo wisigi gu kereapai du ti ni na ki diberã singia si naida wiro mangisunge na aũfugo dagbase watadu ka u mangingo sunge na ni ya.

  •   Bangua arengo nga ga Baibiri: “Oni sónosi gude rogo gu pai ka ni ndu ngba ha.”—Asanza 22:6.

  •   Tipa ka wirika kura apai, mo gedi gu kekepai nga “Should My Child Use Social Media?

 Ka si du nga mo ima idaha fu wiro u naamangasunge na aũfugo dagbase, mo moi berãro tipa gu kereapai du ti ni na mo kini mangipai kuti wai wiro amangasunge na internet. Wai rengbe mo ka mangaha?

 Mo banda wiro ti kereapai. Mo raba wiro u ini kereapai na ki nehe.

  •   Bangua arengo nga ga Baibiri: “Ono bari, na pa meteka dũ, na kpihe, ka oni yámbu nga rimoho dagba roni wa sa ya, . . . na wasiro, na mumungo fugo, na reogbo du na zee, are nga ya; kina tambuahe.”—AEfeso 5:3, 4.

  •   Tipa agu aberãpai rengbe ka undo, mo gedi gu kekepai nga“Teaching Your Teenager Social Media Safety.”

 Mo moi ngbanda. Ni kpiapai, mo moi arugute tipa gini regbo na bagizo regbo wai wiro narengbe ka diaha kuti mangasunge na aũfugo dagbase.

  •   Bangua arengo nga ga Baibiri: “Si du ka oni angéra angera wenengaĩ ti ni wa oni nata, . . . wa kina iratatamana. Oni ki banda gaoni saa tipa manga apai.”—AEfeso 5:15, 16.

  •   Mo mangisunge na gu vidio nga Mo du na Tatamana ho Mo Amangasunge ni na Internet tipa ka undo wiro u ini ndu gupai si aida oni moi ngbanda ti ni.